Zemlje engleskog govornog područja prevode prosječan BDP po glavi stanovnika u visoko medijalno bogatstvo kroz vlasništvo nad nekretninama i jake penzione sisteme.

Stvaranje nacionalnog bogatstva i njegova raspodjela među građanima su dva potpuno različita ekonomska izazova.

Kada se govori o najbogatijim državama obično se radi koristeći isključivo BDP po glavi stanovnika. Zbog toga su male države i globalni gradovi-države dominirali na vrhu liste.

Uvođenjem dohotka po glavi stanovnika i medijalnog bogatstva po odrasloj osobi, slika postaje nijansiranija. Pokazuje se da mjesto gdje se novac proizvodi nije uvijek i mjesto gdje se on akumulira.

Podaci za ovu narednu infografiku koju je uradio Visualcapitalist.com dolaze iz izvora: Međunarodni monetarni fond, Svjetska banka i UBS Global Wealth Report 2024.

Poređenjem BDP-a po glavi za 2025, GNI (bruto nacionalnog dohotka) po glavi za 2024. i medijalnog bogatstva odraslih za 2024. godinu, nastaju tri veoma različite liste “najbogatijih zemalja”.

*Lista uključuje i prekomorske teritorije i specijalne administrativne regije.

Male, ali moćne ekonomije predvode rangiranje BDP-a po glavi stanovnika

Luksemburg, Irska i Švajcarska proizvode više od 100.000 dolara BDP-a po stanovniku — što je više nego dvostruko u odnosu na prosjek OECD-a.

Rang	BDP po glavi stanovnika (USD, 2025)
1.  Luksemburg	140,9 hiljada dolara
2.  Irska	108,9 hiljada dolara
3.  Švajcarska	104,9 hiljada dolara
4.  Singapur	92,9 hiljada dolara
5.  Island	90,3 hiljada dolara

Međutim, njihov uspjeh ne odražava uvijek širu ekonomsku sliku – često je potaknut finansijskim centrima i poreznim politikama pogodnim za korporativna sjedišta.

BDP kao naslovna brojka može biti obmanjujuća: otprilike polovina radne snage Luksemburga živi preko granice, dok Irska bilježi napuhane brojke zbog premještanja korporativnih profita.

Island, Singapur i Norveška takođe su među vodećim zemljama po BDP-u po glavi, što pokazuje kako specijalizovane niše – od turizma i logistike do nafte – mogu značajno povećati nacionalni output po osobi.

Dohodak po glavi stanovnika nasuprot medijalnom bogatstvu

Kada se fokus pomjeri na bruto nacionalni dohodak po glavi stanovnika, pažnja prelazi na izvoznike energije i globalne finansijske centre.

Rang	GNI po glavi stanovnika (USD, 2024)
1.  Bermuda	140,3 hiljade dolara
2.  Norveška	98,3 hiljade dolara
3.  Švajcarska	95,9 hiljada dolara
4.  Luksemburg	91,5 hiljada dolara
5.  SAD	83,7 hiljada dolara

Bermuda, Norveška i Švajcarska se nalaze blizu ili prelaze prag od 100.000 dolara zahvaljujući nafti i gasu ili finansijskim uslugama.

Ali kada se razmatra medijalno bogatstvo po odrasloj osobi, Australija, Belgija i Hong Kong izlaze na vrh.

Rang	Medijalno bogatstvo po odrasloj osobi (USD, 2024)
1.  Luksemburg	395,3 hiljade dolara
2.  Australija	268,4 hiljade dolara
3.  Belgija	253,5 hiljade dolara
4.  Hong Kong	222,0 hiljade dolara
5.  Danska	216,1 hiljade dolara

Napomena: Kako navodi UBS, medijalno bogatstvo predstavlja tačku gdje je polovina stanovništva bogatija, a druga polovina siromašnija. Moguće je da niko u zemlji konkretno ne posjeduje navedeni iznos bogatstva.

U Australiji, decenije obaveznog superannuation fonda doprinijele su dubokim penzionim uštedama, dok Belgija ima visok stepen vlasništva nad nekretninama i izdašnu socijalnu zaštitu.

Nasuprot tome, Katar se spušta na 22. mjesto po bogatstvu, uprkos 10. mjestu po BDP-u, što pokazuje da je prosperitet neravnomjerno raspoređen.

Zemlje „starog novca“ i dalje dominiraju u ličnim bogatstvima

Evropa zauzima 15 od 25 prvih mjesta po medijalnom bogatstvu, što potvrđuje dugoročnu prednost zrelih tržišta kapitala, univerzalne zdravstvene zaštite i socijalnih transfera koji postepeno povećavaju neto vrijednost.

Sjeverna Amerika je zastupljena sa dvije zemlje – SAD i Kanadom, dok su azijske zemlje prisutne kroz trgovačke centre (Hong Kong, Singapur) i napredne proizvođače (Japan, Južna Koreja, Tajvan).

Ipak, dinamični novajlije brzo napreduju: Novi Zeland je ispred Francuske i po GNI-ju i po medijalnom bogatstvu, a startap ekonomija Izraela gura ovu zemlju iznad Italije u dvije od tri kategorije.

Različite rang-liste pokazuju da način na koji mjerimo „najbogatije“ drastično utiče na to ko je na vrhu.

Razlika između BDP-a, GNI-ja i medijalnog bogatstva

Evo šta mjeri svaki od ovih pokazatelja:

• BDP po glavi stanovnika: odražava ukupnu ekonomsku aktivnost u zemlji tokom jedne godine, podijeljenu sa brojem stanovnika.
• GNI po glavi stanovnika: prikazuje prosječan dohodak koji su ostvarili rezidenti zemlje, bez obzira na to gdje je novac zarađen (uključuje doznake iz inostranstva).
• Medijalno bogatstvo po odrasloj osobi (UBS): odražava neto vrijednost po odrasloj osobi (sva imovina i investicije umanjeni za dugove), nakupljena kroz vrijeme, a ne u jednoj godini.

Dakle:

• BDP po glavi mjeri koliko ekonomija proizvede godišnje po osobi.
• GNI po glavi pokazuje koliko su rezidenti zaista zaradili, uključujući dohotke iz inostranstva.
• Medijalno bogatstvo po odrasloj osobi prikazuje koliko je prosječan građanin uštedio i izgradio bogatstvo tokom života.