Komisija za provjeru stanja u šumama na teritoriji opštine Rožaje pronašla je katastrofalne podatke koji govore o prekomjernoj i nezakonitoj sječi što će se najvjerovatnije završiti podnošenjem krivičnih prijava.

To je Portalu RTCG kazao dobro obaviješteni sagovornik ocijenivši da se samo potvruđuju sva ranija pisanja o tome da u šumarstvu ima mnogo nezakonitih radnji.

“Svega ima. Biće krivičnih prijava, i vidjećemo poslije toga šta će se dalje dešavati. Mislim da bi neko morao da odgovara za stanje koje se tamo pokazuje i otkriva iz dana u dan”, rekao je taj sagovornik.

Komisija je započela rad i kontrolu u rožajskim šumama prije desetak dana i još nije završila posao.

Drugi sagovornik našeg portala iz tog sjevernog grada rekao je da etat, odnosno obim sječe na nivou opštine Rožaje godišnje iznosi oko pedeset do šezdeset hiljada kubika, a da se svake godine posječe još toliko.

“Najveće mahinacije se događaju sa takozvanom nadoznakom. To znači da se ulazi u odjeljenja gdje je sječa završena i gdje ne bi možda i do deset godina više ne bi trebalo da se sječe, a onda se naknadnom doznakom sječe prekomjerno. Na taj način se uglavnom posječe duplo više nego što je godišnje dozvoljeno ili legalno doznačeno”, objasnio je taj sagovornik.

Naš portal je jesenas pisao o tome da su poslednja Svemirska snimanja šuma u Crnoj Gori koja je za potrebe Državne revizorske institucije uradila Evropska svemirska agencija potvrdila da se godišnje u našoj državi posječe tri puta više drveta nego što se prikaže u zvaničnim institucijama koje se nave zaštitom i gazdovanjem šumama.

Državna revizorska institucija (DRI) objavila je, naime, izvještaj o reviziji sprovođenja politike zaštite životne sredine, s fokusom na bespravnu sječu šuma, a nalazi pokazuju da je sistem borbe protiv bespravne sječe u Crnoj Gori neefikasan, fragmentiran i bez adekvatne kontrole.

“Analizom zvaničnih podataka o sječama šuma u Crnoj Gori za period 2017-2024. godine, koji su dostavljeni od strane Uprave za gazdovanje šumama i lovištima, utvrđeno je da se isti ne mogu uzeti kao tačni jer nedostaje pouzdan i nezavisan nadzor, pa se zvanični podaci o količini sječe šume ne mogu uzeti kao pouzdani. Uprava za gazdovanje šumama i lovištima nema odgovarajući monitoring i digitalne alate za praćenje, pa je stoga teško potvrditi da trenutni nivo iskorišćenja je stvarno održiv”, navodi DRI.

Prema satelitskoj analizi koju je za potrebe DRI uradila Evropska svemirska agencija, u periodu 2021–2024. šumske površine u Crnoj Gori smanjene su za 587,1 km², što odgovara količini od oko 9,4 miliona kubika drvne mase.

Sa druge strane zvanični podaci Uprave za gazdovanje šumama bilježe tek 2,1 milion kubika – razlika ukazuje na moguću bespravnu sječu, slabosti u nadzoru i netačne evidencije.

“Iako se podaci dobijeni procjenom ne mogu tretirati kao potpuno precizni i konačni, razlika između ovih procjena i zvanično prijavljenih podataka ukazuje na značajnu nepodudarnost. Ovako značajna odstupanja ukazuju na potrebu za detaljnijom analizom uzroka, uključujući mogućnost postojanja dodatno neregistrovanih sječa, metodološke razlike u prikupljanju podataka, prirodne poremećaje koji nijesu evidentirani kao sječe, kao i moguće nedostatke u sistemu evidentiranja i praćenja šumskih resursa”, piše u izvještaju DRI.

DRI je ocijenila da institucije nijesu uspješno odgovorile na problem, te da nema dovoljno nadzora, koordinacije ni efikasnog sankcionisanja. Uočeni su ozbiljni propusti u sprovođenju akcionih planova, kao i nedostatak strateškog okvira nakon 2021. godine.

Revizija je rezultirala sa 20 preporuka, uključujući: donošenje nove Nacionalne šumarske politike, jačanje inspekcija i digitalnog nadzora, osnivanje državnog preduzeća za gazdovanje šumama, razmatranje moratorijuma na sječu u najugroženijim zonama.

Sasvim sigurno da je nakon ovog izvještaja  pojačana kontrola po preporukama DRI, što se u Rožajama i na terenu pokazuje katastrofalno, ili upravo onako kako piše u nalazima satelitskog snimanja. U svakom slučaju, potrebno je sačekati da Inspektori  koji rade kontrolu završe posao do kraja, kada će se znati protiv koga će biti podnešene krivične prijave.