Pravo na protest je jedno od osnovnih elemenata na kojima počiva demokratija, ističe Mirza Krnić iz Pokreta Preokret

Pravo na protest predstavlja jedno od temeljnih demokratskih prava, ali njegova primjena u praksi često otvara ozbiljna pitanja o odnosu države prema građanskom nezadovoljstvu. U Crnoj Gori su učestali protesti posljednjih godina postali važno političko sredstvo, ali i test zrelosti institucija. 

Pravo na protest je jedno od osnovnih elemenata na kojima počiva demokratija, ističe Mirza Krnić iz Pokreta Preokret.

– Sama demokratija nije idealan sistem, ima svoje manjkavosti, ali civilizacija još uvijek nije proizvela bolji i pravedniji sistem upravljanja. Kako se vlast postavlja u odnosu na građanske proteste, zapravo, umnogome i odslikava njen karakter. Ukoliko je protest u skladu sa javnim interesom, uvijek ga valja podržati. Svakom protestu može se naći ovaj ili onaj prigovor, kritikovati motivi, ali osnov je da razlučimo da li je cilj protesta na opšte dobro. Ako jeste, onda ga treba podržati – rekao je Krnić za „Dan“.

Kako je ocijenio, vlasti imaju dvostruke aršine u odnosu na proteste, kao da se postavljaju u odnosu na ideološki karakter protesta.

– Devet mjeseci nismo imali skoro nikakvu reakciju vlasti na blokade na Cetinju. Kod nekih drugih protesta vlasti brzo reaguju i pokazuju neočekivano visok stepen razumijevanja, kao u slučaju narodnih patrola, kada je prijetilo da će doći do nemira i korišćenja sile pojedinaca protiv običnih građana, stranih državljana. Tu je država pokazala nemoć i servilan odnos prema nasilnicima. Za društvo bi bilo mnogo korisnije da se ta agresija prema nedužnima pretočila u otpor prema onima koji su zapravo odgovorni za sve loše što nam se dešava, pa i za nekontrolisanu demografsku politiku – kazao je Krnić.

On kao političar osjeća obavezu da podrži svaki protest koji je u skladu sa javnim interesom.

– Moja obaveza je da tom podrškom ne pokušavam obojiti sami protest, već da ponudim pomoć građanima da ostvare svoja prava u skladu sa opštim dobrom, naravno ukoliko znanjem i mogućnostima mogu doprinijeti i ako uopšte postoji želja protestanata za tom vrstom pomoći. Sve drugo je ruganje tim građanima i izigravanje povjerenja. Mogu biti različiti uplivi od strane političkih partija ili interesnih grupacija i tada treba biti oprezan u odnosu na karakter takvog protesta – naglasio je Krnić.

On je dodao da je vlast ignorisala nezadovoljstvo građana i nije pokazala nikakvu odgovornost zbog zločina na Cetinju, makar moralnu.

– Na blokade nijesu reagovali. Time je pokazan odnos prema građanima koji su nezadovoljni bezbjednosnom situacijom, ali prema i onima kojima je ugroženo pravo kretanja zbog tih blokada. Vi morate kao vlast da preuzmete odgovornost i da rješavate probleme, a ne da čekate da prođu. Vidite kako je eskalirala situacija i sa Botunjanima. Nije problem samo u lošoj komunikaciji sa građanima, ili njenom potpunom odsustvu, nego i u neiskrenosti. Građanima se obećavaju nerealne stvari i poslije toga se političari povlače. Građani nisu naivni i to prosto ne žele da trpe. Onda imamo intenzivnije korišćenje prava protesta, ako se tako može reći, kao reakciju na nečinjenje vlasti. I tu nema odgovornosti građana, već samo vlasti, prema kojoj građani imaju sve manje povjerenja, što dovodi do totalne nefunkcionalnosti sistema – zaključio je Krnić.

Pokušavaju da uprljaju čistu demokratsku tekovinu

Ako je protest u nekom momentu dirigovan radi uskopartijskih ili ličnih interesa, onda je posrijedi manipulacija građanima, koji su uglavnom opravdano nezadovoljni nekom odlukom, činjenjem ili nečinjenjem vlasti – koje god, ističe Krnić.

– Nakačite se na nezadovoljstvo građana koje je opravdano i pokušavate politički da profitirate – klasična odlika crnogorskih partitokrata. U Crnoj Gori je, nažalost, mnogo toga izokrenuto, pa od početne najčistije želje za opštim dobrom, politički predstavnici uticajem i raznim aktivnostima iza kulisa preuzimaju rukovođenje i u potpunosti obesmišljavaju taj protest. Tako pokušavaju da uprljaju jednu čistu demokratsku tekovinu. Po pravilu, tada se tupi oštrica samih protesta i kod građana jenjava interesovanje za sud‌jelovanje. Uzgred rečeno, čim je manji broj prisutnih, vlast osjeća manji pritisak. Vlasti po pravilu ne zanimaju protesti građana i njihovi problemi, reaguju jedino ako je pritisak preveliki i ako smatraju da im može opasti podrška. Sve se mjeri time. Dakle, oni ne polaze od javnog interesa, već od partijskih i ličnih interesa, i tu je suštinski problem – zaključio je Krnić.