Balkanska istraživačka mreža Srbije (BIRN) objavila je da je bar sedam izraelskih vojnih aviona posjetilo Srbiju od oktobra 2023. godine, a da se šest letova – u februaru, martu i maju – poklapa sa izvozom srpskog naoružanja vrijednog 15,7 miliona eura u zemlju koja se sumnjiči za ratne zločine i kršenje međunarodnog humanitarnog prava u Gazi, prenosi FoNet.

Prema zajedničkom istraživanju BIRN i izraelskog lista Harec (Haaretz), let od 5. februara ove godine bio je jedan od bar šest koji se podudaraju sa izvozom srpskog naoružanja u Izrael od oktobra 2023. i napada Hamasa, nakon kog je izraelska vojska započela invaziju na Gazu.

Sukob je počeo 7. oktobra 2023. godine upadom Hamasa na teritoriju Izraela, kada se procjenjuje da je poginulo oko 1.200 ljudi, a 240 su zarobljeni kao taoci. U ofanzivi Izraela na Gazu, koja traje devet mjeseci, ubijeno je više od 37.000 Palestinaca od kojih su većina žene i djeca, pokazuju podaci lokalnog Ministarstva zdravlja koje kontroliše Hamas. U poslednjoj akciji izraelske vojske, u kojoj su oslobođena četiri taoca, ubijeno je 274 Palestinaca, ali nije poznato koliko njih su civili, a koliko borci Hamasa, organizacije koju SAD, EU i Velika Britanija smatraju za terorističku.

Međunarodni sud pravde je u januaru naložio Izraelu da spriječi genocid u Gazi, što je odluka donijeta po tužbi Južnoafričke Republike. U maju je sud naložio Izraelu da zaustavi vojnu ofanzivu na Rafu.

BIRN piše da su nešto manje od mjesec dana od apela eksperata za ljudska prava UN protiv prodaje oružja Izraelu – 18. marta dva izraelska vojna aviona sletjela su na beogradski aerodrom. Njihov dolazak se poklapa sa izvozom SDPR u Izrael u vrijednosti od 14 miliona eura.

Uprkos apelu eksperata UN da se oružje ne dostavlja Izraelu, 26. maja su tri izraelska vojna aviona sletjela u Beograd jedan za drugim, da bi se istog dana vratila u izraelsku vazduhoplovnu vojnu bazu Nevatim, nedaleko od grada Berševe u jugoistočnom dijelu Izraela. Njihov dolazak se poklapa sa izvozom SDPR u Izrael u maju u vrednosti od 1.170.000 eura.

Ukupno, od oktobra 2023. godine do danas BIRN i Harec identifikovali su sedam izraelskih vojnih letova iz Srbije u Izrael, dok je u istom pravcu zabiljležen i jedan let privatnog avio-prevoznika poznatog po prevozu opasnog tereta, među kojima je i naoružanje.

Pored tri leta iz Beograda u februaru i martu, kao i tri leta u maju, novinari BIRN i Harec identifikovali su još dva leta za Izrael – i to iz Niša.

Krajem prošle godine, 28. decembra izraelski Lockeed C-130, sa serijskim brojem 420, odletio je iz Niša za vazduhoplovnu bazu Nevatim, odredište i ostalih izraelskih vojnih aviona.

Drugi let iz Niša dogodio se 15. maja ove godine kada je Antonov AN-12BK, u vlasništvu ukrajinske transportne kompanije, odletio za Tel Aviv. Antonovi su stari avioni sovjetske proizvodnje koji se nerijetko iznajmljuju za transport naoružanja i druge opasne robe, piše BIRN.

Prema navodima sagovornika BIRN-a, Srbija bi mogla u Izrael da izvozi različito naoružanje – od vođenih i nevođenih ubojnih sredstava za avione i helikoptere, raketa za sisteme PVO, municije srednjeg kalibra, preko tenkovskih i artiljerijskih granata, do pješadijskog naoružanja, kao i dodatne količine municije malog kalibra za streljačko naoružanje i minobacačke mine.