U Pljevljima je danas zvanično uspostavljen rad Platforme za pravedenu energetsku tranziciju koja ima za cilj da kroz zajedničko djelovanje svih zainteresovanih strana: političkih partija, nevladinih organizacija, predstavnika medija, stručnjaka i eksperata, individualaca koji podržavaju ideju pravedne tranzicije doprinese kreiranju javnih politika sa ciljem da se lokalne ekonomije koje se zasnivaju na proizvodnji uglja transformišu u održive ekonomije zasnovane na ekonomskim aktivnostima koje će obezbijediti nova radna mjesta i dati podršku ljudima zaposlenim u sektoru uglja koji će najviše trpjeti od procesa tranzicije.

Uzevši u obzir intenzivne promjene u sektoru uglja koje se dešavaju širom Evrope, posebno poslednjih godina, kako zbog postizanja ciljeva klimatskih politika i ograničenja rasta globalne temperature, ali prije svega zbog finansijske neisplativosti investicija u ugalj već sada imamo značajno smanjenje proizvodnje električne energije iz uglja. Posljedice su odustajanja od gradnje novih termoelektrana, zatvaranje postojećih postrojenja i nužno zatvaranje rudnika uglja širom Evrope.

Proizvodnja električne energije iz uglja je u 2019. godini na globalnom nivou postigla pad od čak 300 TWh u odnosuna 2018. godinu. To je otprilike jednako cjelokupnoj proizvodnji električne energije u Velikoj Britaniji, Njemačkoj i Irskoj. Kada govorimo konkretno o Evropi, Evropska unija je doživjela pad od 19% u proizvodnji električne energije na ugalj u prvoj polovini 2019. a procjene su da će se do kraja 2019. taj pad povećatina 23 %.

Energetska tranzicija koja se dešava je već počela da mijenja tržište rada na načine koji stvaraju kako nove rizike tako i nove mogućnosti za radnike: nova radna mjesta, ali i u nekim slučajevima gubitak radnih mjesta, zamjenu postojećih zanimanja novim, sa potrebom za novim kompetencijama i vještinama.

Platforma za pravednu tranziciju ima za cilj da identifikuje sektore privredne proizvodnje sa najvećim potencijalom razvoja u Pljevljima, analizira trenutno stanje razvoja i zaposlenosti u identifikovanim granama, mapira ključne nedostatake razvoja sektora sa najvećim potencijalom razvoja, ali i da da preporuke kako ostvariti tranziciju iz sektora uglja u druge alternativne sektore.

Kroz rad Platforme nastojaćemo da promovišemo transparentnost i inkluzivnost kao ključne vrijednosti u procesu kreiranja javnih politika. Uključivanje lokalnih zajednica kojih se energetska tranzicija najdirektnije tiče je važna komponenta rada ove platforme. Stoga, za rad Platforme neophodna je saradnja na nacionalnom nivou koja bi trebala da uključi sve aktere koji će biti pogođeni tranzicijom – zaposlene u sektoru uglja, odnosno sindikate ali i sve donosioce odluka na lokalnom i nacionalnom nivou.

Vizija pravedne tranzicije se mora prepoznati i definisati na lokalnom nivou a kroz različite Vladine politke podržati.  Platforma treba da pomogne kreatorima politika u kreiranju vizije o tome šta mogu biti alternativne ekonomske vrijednosti, identifikovati postojeće potencijale u koje možemo i moramo dalje ulagati i razvijati ih, i preduzeti konkretne korake u tom cilju.

Da bi bili spremni da u tranziciju uđemo i izađemo sa što manje gubitaka moramo imati plan kojim će se definisati konkretni koraci kako proces pravedne tranzicije realizovati. Platforma će inicirati izradu jednog takvog plana.