Na osnovu dobijenih rezultata mjerenja kvaliteta vazuha tokom grejne sezone unutar tri domaćinstva u Pljevljima, NVO Green Home je izradila “Analizu o zagađivanju vazduha unutar domaćinstava“. Mjerenja su se odvijala kontinuirano, u periodu od 17. februara do 30. aprila 2020. godine., i to u domaćinstvima koja se griju na različite energente – kombinaciju uglja i drveta, pelet i struju. Ovim putem su po prvi put dobijeni podaci o unutrašnjem kvalitetu vazduha u pljevaljskim domaćinstvima koja koriste različite energente.

Prema podacima mjerenja unutrašnjeg vazduha za PM čestice, domaćinstvo koje je ložilo ugalj imalo je najlošiji kvalitet unutrašnjeg vazduha – 3 puta veću prosječnu vrijednost za PM2.5 čestice nego što je preporučeno od strane Svjetske zdravstvene organizacije SZO, gdje bi prosjek za PM2.5 čestice trebao da bude do 10 µg/m3.

Domaćinstvo koje se grijalo na pelet imalo je nešto bolji kvalitet vazduha u odnosu na ono koji se grijalo na struju, ali su čak i ova domaćinstva imala prekomjerno zagađenje unutrašnjeg vazduha, gde je nivo PM2.5 čestica bio nezdrav za ljude – 26.0 µg/m3 za pelet i 26.1 µg/m3 za struju.

U istom periodu, spoljašnji kvalitet vazduha (PM2.5 čestica) u Pljevljima bio je vrlo loš, gotovo je 6 puta prelazio limite koji su postavljeni za očuvanje zdravlja.

Rezultati su prikazani i u odnosu na broj dana sa prekoračenim graničnim vrijednostima, a tokom perioda mjerenja od 74 dana. U domaćinstvu koje je koristilo ugalj, unutrašnji vazduh je bio zagađen 16 dana za PM10 i 36 dana za PM2.5 čestice. Drugim riječima, gotovo 50% vremena je domaćinstvo sa grijanjem na ugalj bilo izloženo prekomjernom zagađenju unutrašnjeg vazduha.

U domaćinstvu u kojem se koristio pelet, 10 dana je prekoračena maksimalna dnevna granična vrijednost za PM10, a 31 dan za PM2.5.

U domaćinstvu koje je koristilo struju, 10 dana je pređena vrijednost za PM10 i 22 dana je pređena vrijednost za PM2.5. Ovo domaćinstvo je imalo najmanju izloženost zagađenju u odnosu na broj dana izloženosti, no čak su i tu 30% vremena koncentracije PM2.5 bile iznad graničnih vrijednosti. 

Vrste goriva koja se koriste za grijanje ili kuvanje u domaćinstvima su važna odrednica kvaliteta vazduha, ne samo u zatvorenom prostoru već i u spoljašnjoj sredini. Glavni razlog zabrinutosti za loš kvalitet vazduha u domaćinstvima koji koriste drvo i ugalj je uticaj koji sagorijevanje ovih energenata ima na zdravlje čovjeka. Praškaste čestice (PM2.5, PM10) koje nastaju ovim putem su klasifikovane kao kancerogene, a njihovo dejstvo se ogleda u izazivanju malignih promjena kod različitih organa u čovjekovom organizmu.

Kvalitet vazduha u unutrašnjim prostorima je ozbiljna pretnja po zdravlje stanovništva u Pljevljima, vodeći se činjenicom da ljudi veliki dio vremena provode u zatvorenom prostoru. Ne samo da je Pljevlja žariše spoljašnjeg zagađenja vazduha zbog termoelektrane i sagorijevanja uglja, već je stanovništvo značajno pogođeno i lošim kvalitetom unutrašnjeg vazduha. Prelazak na grijanje koje ne uključuje sagorijevanje uglja i drva bilo bi logičan korak ka unapređenju zdravlja Pljevljaka, već i u kratkom roku, a posebno bi poboljšao kvalitet vazduha i samim tim zdravlje na duži period.