Malo ljudi razmišlja o tome kada sijedaju za volan, a trebalo bi, jer zdravstveni problemi vozača, bilo profesionalnih ili ne, mogu biti iznenađujući. Česta svakodnevna upotreba automobila je posebno štetna po zdravlje, a putovanja na velike udaljenosti su takođe opasna, jer mogu izazvati ili ubrzati bolesti, prije svega kardiovaskularnog i mišićno-skeletnog sistema, piše Revija HAK.

Prije svega zato što je dugotrajno izlaganje sjedenju za volanom, kao i zahtjevan položaj ručnih i nožnih komandi, iscrpljujuće za tijelo. Kičma je jako opterećena, kao i cirkulatorni sistem zbog prisilne kontrakcije tijela, a javlja se i umor u rukama i nogama. Kada su u pitanju ruke, vozači često pate od sindroma karpalnog tunela, koji nastaje zbog pritiska na nerv unutar koštano-ligamentnog tunela u ruci. Manifestuje se trnjenjem palca, srednjeg prsta, kažiprsta i polovine domalog prsta, a napetost i bol su posebno izraženi noću. Ako se ne liječi, postepeno dovodi do oštećenja nerava, uzrokujući trajni gubitak osjećaja i gubitak mišića palca.

Da biste obezbijedili podršku vratnoj i lumbalnoj kičmi tokom dugih vožnji, osigurajte pravilan ugao sjedenja i pravilan naslon duž cijele kičme, u visini ramena. Izbjegavajte ležeći položaj tokom vožnje i podesite sjedište na ugao od 15 stepeni. U drugom slučaju, sve nepravilnosti u sjedenju za volanom dovešće do sindroma bola u leđima, koji se često dijagnostikuje kod vozača. Kada se uzme u obzir činjenica da je 80 odsto svakodnevnog kretanja ljudi povezano sa automobilom, nije iznenađujuće, ističu ljekari, da su bolesti mišićno-skeletnog sistema u porastu.

Fiksni položaj tijela tokom vožnje dovodi do oštećenja pršljenova jer su i mišići nepokretni, a to je posebno problem za starije osobe i one koji već imaju degenerativne promjene u skeletnom sistemu. O pravilnom sjedenju tokom vožnje moraju voditi računa prije svega ljudi koji imaju problema sa lumbalnom kičmom, ili ako pate od išijasa, koji se može pogoršati prisilnim položajima. Karakterišu ih bolovi i peckanje koji se šire na jednu ili obje noge, pa zbog ovih problema ne bi trebalo mnogo da voze.

Jednostavne vježbe istezanja pomažu

Pored osoba sa niskim krvnim pritiskom, osobe sa visokim krvnim pritiskom i one sa aterosklerotskim promjenama na krvnim sudovima moraju biti opreznije za volanom. Za njih dugotrajno sjedenje može biti svojevrsna prijetnja po zdravlje zbog otežane cirkulacije koju olakšava prisilni i napeti položaj kičme. Ovo je posebno tačno jer nema pravilnog protoka krvi, a ako se tome dodaju i problemi sa venama, vožnja može postati prijeteći faktor. Svi prisilni položaji nisu dobri za lokomotorni sistem, pa vozači moraju voditi računa da ih prekidaju u određenim intervalima i da vježbaju što je više moguće. To mogu biti jednostavne vježbe istezanja koje su korisne za kičmu, ali nije preporučljivo voziti duže od pet sati bez pauze.

Ovo je posebno važno za osobe sa problematičnim venama. Pošto već imaju loše venske zaliske i samim tim lošu cirkulaciju, trebalo bi da nose kompresione čarape dok voze. Loš venski sistem nije u stanju da pravilno vraća krv u srce kroz kontrakcije mišića i (već) oštećene venske zaliske, pa se ona u njima nakuplja, a vene se šire i otiču. To može dovesti do njihovog oštećenja, odnosno venske insuficijencije. Zbog toga, česti dugotrajni položaji, posebno kada su noge zgrčene i vise, zahtijevaju jednostavne vježbe podizanja prstiju napred-nazad i zatezanja stopala, koje možete kratko izvoditi dok čekate na semaforu ili u redu vozila.

Zdrave osobe takođe treba da rade vježbe za noge kako bi sprečile gore pomenute probleme, koji se manifestuju, između ostalog, grčevima i osjećajem pečenja u nogama, posebno u mišićima potkoljenice. U težim slučajevima mogu se stvoriti krvni ugrušci opasni po život. Zbog toga, osobe koje pate od hipertenzije i aterosklerotskih promjena moraju održavati svoju bolest pod ljekarskim nadzorom, uključujući mjerenje krvnog pritiska. Njegove vrijednosti od 160/100 su faktor rizika za učešće u saobraćaju i nepredvidivim situacijama na putu.

Izbjegavajte energetska pića

Ljudi koji su imali srčani udar ne smiju sjesti za volan automobila najmanje šest mjeseci i mogu se uključiti samo ako su dobili zeleno svjetlo od ljekara. I hronični bolesnici (srčani bolesnici, dijabetičari…) i zdrave osobe ne bi trebalo da konzumiraju prekomjerne količine kofeina tokom vožnje, što može izazvati srčane aritmije i opšti osjećaj malaksalosti. Velike količine energetskih pića su takođe nepoželjne jer mogu smanjiti koncentraciju i pažnju vozača, ističe ljekar. Dodaje da se nikada ne smije pušiti u vozilu jer, pored toga što guši, dim cigareta se vezuje za hemoglobin u krvi 300 puta brže od kiseonika. Zbog toga može izazvati opasnu vrtoglavicu i pospanost tokom vožnje.

Toksičnost čestica duvana u kabini automobila je 27 puta veća nego ako pušite u svom domu ili drugom prostoru, a takođe proizvodi štetnije efekte po ljudsko zdravlje nego udisanje izduvnih gasova tokom vožnje. Toksične čestice nikotina nakon prestanka pušenja takođe ulaze u tapacirung automobila i tako ostaju kao skriveno zagađenje vazduha. Istraživanja su pokazala da takozvani pasivni dim izaziva respiratorne probleme, od bronhitisa, alergija do astme i drugih respiratornih infekcija. U kombinaciji sa duvanskim dimom, česticama prašine i drugim mikroelementima i duvanjem toplog ili hladnog vazduha iz klima uređaja može značajno iritirati respiratorni sistem, posebno kod osjetljivijih osoba. To može izazvati kijanje, suv kašalj, grebanje u grlu, svrab u nosu i druge simptome.

Vazduh iz klima uređaja uvijek treba podesiti tako da ne duva direktno prema vozaču i suvozaču, u suprotnom mogu biti oštećeni sinusi, sluzokoža nosa i oči. Nije neuobičajeno da vozači pate od sindroma suvog oka, čije probleme treba liječiti takozvanim vještačkim suzama koje vlaže sluzokožu oka kako bi se spriječilo njeno isušivanje i ne smanjila oštrina vida. Bolje je nositi naočare nego kontaktna sočiva tokom vožnje. Takođe, ne pretjerujte sa hladnim klima uređajem ljeti i toplim vazduhom zimi, a razlika između unutrašnje i spoljašnje temperature treba da bude nekoliko stepeni.

Pošto topli vazduh posebno isušuje kožu, kojoj je zimi potrebno mnogo vlage, nemojte podizati temperaturu klima uređaja u vozilu do groznice. Vazduh postaje suv kada se zagrije, a (od)uzimanjem vlage sa kože dovodi do iritacije, svraba i crvenila. Da bi se izbjegli takvi problemi, vlažnost vazduha treba održavati na oko 60 procenata, preporučuju ljekari. Ove vrijednosti su najprihvatljivije za dobro stanje tijela, uključujući i kožu.

Intenzivno grijanje sjedišta i problemi sa prostatom

Intenzivno grijanje (posebno grijanje sjedišta) u kombinaciji sa dugim sjedenjem za volanom takođe može dovesti do problema sa prostatom kod muškaraca, jer dolazi do prekomjerne stagnacije krvi u njoj i venskom pleksusu oko žlijezde. Ako se dugotrajno i/ili prisilno sjedenje ponavlja, put je otvoren i za prostatitis, odnosno upalu žlijezde. Najčešće pate mlađi muškarci sa punim radnim i reproduktivnim kapacitetom koji se često profesionalno bave vožnjom. Poštari su nekada bili najčešći pacijenti sa problemima sa prostatom upravo zbog česte vožnje bicikla ili motocikla. Da bi se izbjegla njena češća upala usljed pritiska na donji dio tijela treba raditi na prilagođenom sjedištu i, koliko god je to moguće, praviti češće pauze od vožnje.

Dugotrajno sjedenje takođe može poremetiti motoričku funkciju organa za varenje, pa vozači nisu bez problema sa zatvorom, nepravilnim i iregularnim pražnjenjem crijeva. Takođe, zbog pritiska organa za varenje na dijafragmu, disanje može postati otežano, kao i snabdijevanje organizma kiseonikom, što može biti opasno za srce i cirkulatorni sistem. Vozače uvijek treba upozoriti da ne piju alkohol, što predstavlja veliku pretnju njihovoj bezbjednosti i bezbjednosti drugih učesnika u saobraćaju. Nedostatak kritičkog razmišljanja, prekomjerno samopouzdanje, spori refleksi, precjenjivanje situacije i pospanost su samo neki od simptoma koji se javljaju usljed alkohola. Doktor kaže da prejedanje takođe može biti prijetnja tokom vožnje, jer je krv zauzeta varenjem, što izaziva pospanost.