Upravni odbori za povlašćene – bez odgovornosti i sa naknadama

Od šest pljevaljskih javnih preduzeća, u dva je uveden stečaj, 67 ljudi ostaje bez posla, a loše poslovanje, izuzev Čistoće”, bilježe i preostala tri. Na kraju 2019. godine kumulativni gubitak Vodovoda, Komunalnih usluga, Grijanja, Čistoće i Lokalnih puteva iznosio je čak 6,37 miliona evra.

Uprkos dugogodišnjoj neefikasnosti, gomilanju dugova, nedostatku planova sanacije, niko nikada nije pozvan na odgovornost za loše poslovanje, iako svako preduzeće pored izvršnog direktora ima i odbor direktora od po pet članova, čija “stručnost” u toku četvorogodišnjeg mandata košta građane oko 160.000 evra. Zakon o privrednim društvima ne predviđa obavezno formiranje upravnih odbora u društvima sa ograničenom odgovornošću, kako su registrovana javna preduzeća, ali su ona to predvidjela svojim statutima. Da li će iko odgovarati što su mnoge porodice ostale bez hljeba, što su preduzeća najčešće služila kao postizborni plijen i što je najčešće prilikom imenovanja na upravljačka mjesta najvažnija referenca bila partijska pripadnost? Ono što je poseban apsurd jeste da skupštinska većina daje saglasnost na izbor direktora, po pravilu svojih partijskih članova, a da niko ne reaguje na loše poslovanje i stečaj, iako nadzor nad lokalnim preduzećima sprovodi lokalna uprava. Imajući u vidu strukturu prihoda, budućnost opštinskih preduzeća naročito će biti upitna kada dođe do konačne primjene Zakona o komunalnim djelatnostima iz 2018. godine, a koji predviđa izjednačavanje cijena usluga za fizička i pravna lica, koja trenutno plaćaju i do četiri puta skuplje usluge. Vjerovatno zbog lošeg ekonomskog stanja javnih preduzeća, krajem 2019. godine primjena spornog člana zakona je ponovo odložena.

Iz lokalne uprave nismo uspjeli da saznamo da li su zadovoljni radom odbora direktora, da li će biti pozvani na odgvornost zbog teške finansijske situacije i stečaja, zašto u Grijanju već godinama traje vd stanje…

Prema izvještajima o poslovanju, koji će se naći pred odbornicima, u 2019. Godini Vodovod, Grijanje, Lokalni putevi i Komunalne usluge poslovale su sa gubitkom, dok je “Čistoća” završila godinu sa dobiti.

Najveći gubitak ostvario je Vodovod, i to 194.033 evra, što je blizu 40.000 evra više nego u 2018. godini. Kumulativni gubitak ovog društva iznosi 2.380.300 evra. Ukupni prihodi ovog preduzeća prošle godine iznosili su 1.268.228 evra, od čega su prihodi od vode 832.120 evra a prihodi od usluga 336.108 evra. Rashodi su iznosili 1.462.261 evro, od čega se na zarade i ostala lična primanja odnosi 562.596 evra. Na kraju godine Vodovod je imao 109 stalno zaposlenih, šest zaposlenih po ugovoru o privremenim I povremenim poslovima, kao I tri pripravnika.

Nakon Vodovoda slijede Komunalne usluge, koje su godinu završile sa gubitkom od 146.378 evra, što je za 49,5 hiljada manje nego u 2018. godini. Kumulativni gubitak preduzeća iznosi 1.558.992 evra. Prihodi društva iznosili su 440.683 evra, od čega je od Pogrebnih usluga 131.262 evra. Rashodi su iznosili 587.061 evro, od čega su troškovi neto zarada 271.770 evra. U Komunalnim uslugama radilo je 55 ljudi.

Čistoća je 2019. godinu završila sa dobiti od 58.999 evra, za razliku od 2018. godine kada je ostvarila gubitak od 228.745 evra, i to zbog rashoda po sudskim presudama za nepravilno obračunate zarade zaposlenih od 2008. do 2015. godine a koji su iznosili čak 390.034 evra. Kumulativni gubitak preduzeća iznosi 767.218 evra. Prošle godine Čistoća je ostvarila prihod od od 2.186.670 evra, od čega od pravnih lica iz društvenog sektora 751.050 evra, od pravnih lica, preduzetnika 212.592. a od građana 429.278 evra, dok od opštinskog Budžeta prihodovali 599.968 evra. Ukupni rashodi iznosili su 2.127.671 evro, od čega se najveći dio sredstava, 671.178 evra, odnosi na neto zarade. U januaru 2019. godine Čistoća je imala 167 zaposlenih a na kraju godine 154.

Grijanje je 2019. godinu završilo sa gubitkom od 30.274, što je za blizu 25 hiljada manje u odnosu na gubitak iz 2018. godine. Kumulativni gubitak društva iznosi 586.174 evra. U izvještaju u radu navode da je preduzeće prezaduženo te da bi trebalo korigovati sadašnje cijene usluge grijanja da bi se podmirili troškovi poslovanja i dugogdišnje akumulirane obaveze, ali da “porast cijene grijanja do nivoa jednakog nivou sadašnje cijene koštanja, većina korisnika ne bi mogla podnijeti”.  Grijanje ima 33 zaposlenih, od čega su dva zaposlena na određeno vrijeme. U administraciji je zaposleno 15 radnika.

Za razliku od 2018. godine, kada su poslovali sa dobiti od 7.648 evra, Lokalni putevi su 2019. godinu završili sa gubitkom od 42.416. Kumulativni gubitak društva iznosi 1.084.929 evra. U prosjeku u Lokalnim putevimasu zaposlene 34 osobe.