Ekološko društvo „Breznica“ podnijeće do kraja godine inicijativu da se u domaćinstvima zabrani upotreba uglja za grijanje, a moratorijum bi podrazumijevao da se to čvrsto gorivo koristi jedino za proizvodnju električne energije, kazao je za „Dan“ direktor te organizacije Milorad Mitrović. Pljevlja su poslednjih dana među najzagađenijim gradovima regiona, a po Indeksu kvaliteta vazduha (Air quality index), koji na svjetskom nivou prati aerozagađenje u realnom vremenu, stanje vazduha u najsjevernijoj crnogorskoj opštini juče u 13 sati ocijenjeno je kao nezdravo, sa indeksom 174. Bijelo Polje je u istom periodu imalo indeks 136, a Nikšić 127, sa ocjenama kvaliteta vazduha kao nezdravog za osjetljive grupe.

Mitrović je za „Dan“ kazao koje mjere će predložiti ta nevladina organizacija kako bi se poboljšao kvalitet vazduha u Pljevljima. Šta će predložiti, odnosno šta će uraditi Agencija za zaštitu životne sredine trebalo bi da saznamo danas, pošto su iz tog tijela za danas najavili odgovore na juče poslata pitanja „Dana“ oko problema sa skoro svakodnevnim aerozagađenjem u Pljevljima i drugim crnogorskim gradovima.

Kratkoročne mjere oko subvencioniranog peleta za građane Pljevalja nisu dale rezultate, s obzirom da i ove grejne sezone Pljevljaci udišu ekstremno loš vazduh, sa koncentracijama štetnih čestica koje višestruko premašuju dozvoljene vrijednosti, zbog čega im se ne preporučuje otvaranje prozora, a kamoli neka fizička aktivnost ili boravak napolju.

Zbog izostanka rezultata dosadašnjih mjerama, Mitrović smatra da bi trebalo razmotriti inicijativu na kojoj rade, jer, kako ističe, problem sa vazduhom biće prisutan dok god se ugalj bude spaljivao u domaćinstvima.

– Napravićemo strategiju za smanjenje upotrebe čvrstih goriva, a cilj je da se smanji zagađenje vazduha. Neophodno je napraviti akcioni plan za primjenu te strategije i njenim sprovođenjem trebalo bi da se zabrani posjedovanje i upotreba uglja u stambenim zgradama, kućama i svim objektima koji imaju kotlarnice za grijanje na ugalj. Imamo situaciju da se koristi ugalj lošeg kvaliteta i da se spaljuje vlažan. Koriste se i vlažna drva, čijim spaljivanjem dolazi do zagađenja vazduha. Tim akcionim planom trebalo bi jasno definisati u kom vremenskom periodu to treba uraditi, odnosno od kada će se uvesti moratorijum – zabrana korišćenja čvrstih goriva. Moratorijum bi se odnosio na to da se ugalj koristi samo u proizvodnji električne energije i ni za šta drugo. To bi bio neki desetogodišnji plan. Mi ćemo tu inicijativu predati do Nove godine – najavio je Mitrović.

Očekuje da se brzo krene sa sprovođenjem mjera iz akcionog plana i vjeruje da bismo tako imali čistiji vazduh i da bi se na taj način krenulo u rješavanje višegodišnjeg problema.

– Inicijativu ćemo predati Vladi i njenoj Komisiji za kvalitet vazduha i mislim da bi to trebalo uraditi i u drugim gradovima. Mi generalno nemamo dobar vazduh u većini opština. Već naredne grejne sezone mogli bismo imati konkretne mjere šta dalje raditi. Mislimo da bi se na ovaj način znatno smanjile koncentracije suspendovanih PM čestica i da bi kvalitet vazduha već u narednoj sezoni bio znatno bolji – istakao je Mitrović.

On kaže da njegova organizacija i dalje zagovara ideju da Pljevljaci dobiju besplatnu struju u nekom iznosu, kako bi svi za grijanje koristili električnu energiju.

Izbjegavati izlazak iz kuće

Prema preporukama Instituta za javno zdravlje (IJZ), građani prilikom trajanja povišenog zagađenja vazduha treba da smanje fizičku aktivnost i održavaju je na niskom nivou i da izbjegavaju aktivnosti na otvorenom pri kojima dišu brže ili dublje.

– Preferirajte šetnju umjesto trčanja ili aktivnosti u zatvorenom prostoru. Izbjegavajte prometne ulice i saobraćajnice gdje je koncentracija respirabilnih čestica veća usled zagađenja. Boravite u zatvorenom prostoru u području sa što je moguće čistijim vazduhom. Kada se kvalitet ambijentalnog vazduha poboljša, treba otvoriti prozore i provjetriti prostorije – neke su od preporuka IJZ.