Izgradnjom treće trake na putnom pravcu Pljevlja – Prijepolje u mjestu Trilica nadomak Pljevalja, ugroženo je arheološko nalazište i pećina u kojoj su još davne 1968. godine otkrivene kosti slonova i dinosaurusa, po procjeni stručnjaka stare preko sedam milenijuma. Ovaj lokalitet je otkrio bagerista zaposlen u Rudniku uglja Blagoje Jelovac, prilikom iskopa trase puta koji se tada tu radio. I tada su lokalitet i ostaci ovih životinja značajno oštećeni i prepušteni na milost i nemilost nadležnih institucija, tadašnje države. Prije nekoliko godina arheolozi su vršili istraživanja u dva navrata na ovom lokalitetu, za koji tvrde da je od izuzetnog značaja i utvrdili su približnu starost pronadjenih kostiju.

Danas se na tom lokalitetu nalaze dobro očuvane, ali razbacane i polomljene kosti životinja koje su gradjevinske mašine izlomile i iskopale. Dio ovih predmeta i kostiju je kopanjem polomljen i bačen na deponiju, pa vjerujemo da radnici koji izvode radove i ne znaju o čemu se zapravo radi.

Neshvatljivo je i nedopustivo da se na ovakav način odnosimo prema sopstvenoj istoriji i nalazištima koji svjedoče o nekim starijim vremenima i narodima koji su ranije, mnogo prije nas nastanjivali ovo područje i življeli na ovim prostorima.

Danas ćemo podnijeti krivične prijave protiv izvršioca ovog nedjela i zatražiti odgovornost, ne samo neposrednih izvršilaca već i onih koji su projektovali izvodjenje ovih radova bez prethodne analize i izrade studije, koja bi predviđala zaštitu ovog značajnog kulturnog i arheoloskog nasleđa.

Prosto je neshvatljivo da onaj ko je projektovao ovo proširenje puta i izgradnju treće trake nije izašao na lice mjesta i predvidio zaštitu i izbjegavanje ovog arheoloskog nalazista, već je brutalno ono oštećeno i prekopano, zajedno sa kulturno – istorijskim blagom koje se tu nalazi. Onaj ko je neposredno radio na iskopavanju mogao je vidjeti da se radi o arheološkom lokalitetu, jer je isto bilo iskolčeno i okončeno nakon poslednjeg arheološkog istraživanja, tako da nema opravdanja za ovakvo vandalsko i nerazumno ponašanje, osim ako neko nije namjerno naredio da se ovo nalazište namjerno uništi i devastira.

Slična situacija se desila i prošle godine kada su arheolozi radili na iskopavanju Keltskog groblja i grobnica u Pljevaljskom polju koje je danas kop Rudnika, kada su od aprila do kraja maja arheolozi pronašli i iskopali kosti, predmete i nakit iz tog vremena i sve odnijeli za Podgoricu, a javnost i građani do danas uskraćeni za informacije i ne znaju šta je na tom lokalitetu pronađeno i u kojoj količini. Ne zna se ni vrijednost ni sudbina predmeta i nakita pronađenih u porodičnim i drugim Keltskim grobnicama. Nedopustivo je da svi ćute na ovakve poteze neodgovornih pojedinaca. Ćuti Zavičajni muzej, ćuti Ministarstvo kulture pod čijim se patronatom desila i čuvena pljačka stećaka sa lokaliteta Marine šume i Mataruga kada su pod izgovorom restauracije, konzervacije i pravljenja lapidarijuma u Cetinjskoj biljardi otuđili ove stećke koji i danas leže bačeni u dvorištu Biljarde.

Pitamo se dokle će se nadležni na ovakav, krajnje drzak i neodgovoran način odnositi prema kulturnom blagu, koje pripada svim građanima Pljevalja, a ne pojedincima koji su sebi dali za pravo da se prema kulturnom nasleđu odnose na bahat i kriminalan način ?

Milorad Mitrović,

direktor NVO „Breznica“ – Pljevlja