Vlada je, na juče održanoj, 48. sjednici kojom je predsjedavao predsjednik dr Dritan Abazović, usvojila I prilog Izvještaju Evropske komisije o Crnoj Gori 2023. koji se odnosi na period 6. VI 2022. do 31. III 2023 godine. Prilog Izvještaju se, u skladu sa utvrđenom praksom, priprema i dostavlja Evropskoj komisiji dva puta godišnje, čime se formalno informiše o ukupnim aktivnostima koje se realizuje u okviru procesa pristupanja. Prilog predstavlja značajnu polaznu osnovu prilikom izrade godišnjeg Izvještaja za Crnu Goru u kojem se konstatuju ostvareni rezultati i daju preporuke za dalji rad. Njegova struktura prati koncept posljednjeg Izvještaja Evropske komisije za Crnu Goru iz 2022. godine, na način da je usklađena sa revidiranom metodologijom proširenja EU i klasterskim pristupom koji grupiše srodna poglavlja u šest tematskih cjelina. U dokumentu je detaljno prikazano stanje pregovora u oblasti političkih i ekonomskih kriterijuma, reforme javne uprave, kao i stanje u pogledu preuzimanja obaveza iz članstva za 33 poglavlja pravne tekovine EU.

Donijete su odluke o obrazovanju pregovaračkih radnih grupa za pripremu i vođenje pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji za oblast pravne tekovine Evropske unije koje se odnose na pregovaračka poglavlja 4 – Sloboda kretanja kapitala, 10 – Informatičko društvo i mediji, 16 – Porezi, 25 – Nauka i istraživanje, 26 – Obrazovanje i kultura, 31 – Vanjska, bezbjednosna i odbrambena politika, 32 – Finansijski nadzor i 33 – Finansijske i budžetske odredbe, čime se pregovaračka struktura prilagođava aktuelnoj fazi pregovaračkog procesa.

Vlada je utvrdila Predlog zakona o potvrđivanju Međunarodne konvencije o očuvanju atlantskih tuna. Zakon će omogućiti izvoz ulova tune i tunolikih vrsta na tržište zemalja članica Međunarodne komisije za očuvanje atlantskih tuna (ICCAT). Imajući u vidu da ICCAT trenutno ima čak 52 zemlje članice, procenat tržišta koji je uređen u skladu sa pravilima ove organizacije je izuzetno veliki. Omogućavanje izvoza ulova tune i tunolikih vrsta na svjetsko tržište značajno bi izmijenilo mogućnosti koje se pružaju ribarima u pogledu bavljenja ciljanim lovom ovih vrsta, a djelimično bi uticalo i na smjer razvoja sektora ribarstva, posebno u oblasti prerade.

Donijeta je Odluka o privremenom ograničenju izvoza određenih drvnih sortimenata. Odlukom se prezicira da će se ista primjenjivati u naredne dvije godine, radi daljeg sprečavanja evidentne nestašice drvnih sortimenata i ublažavanja posljedica njihove nestašice. Sprovođenjem Odluke, kako je istaknuto u diskusiji, očekuje se otklanjanje poremećaja na tržištu u smislu stabilizacije cijena i snabdjevenosti tržišta, kao i sprečavanje nestašice drvnih sortimenata na domaćem tržištu. Takođe, privredna društva će imati stabilnije poslovanje, a osnovna sirovina će se prerađivati u Crnoj Gori i izvoziće se proizvodi od drveta sa dodatom vrijednošću. Primjenom ove odluke pospješiće se korišćenje drveta iz legalnih izvora i uticaće se na smanjenje bespravnih sječa.

Vlada je donijela Akcioni plan za implementaciju Strategije za borbu protiv trgovine ljudima za period 2019 – 2024. za 2023. godinu, i usvojila Izvještaj o realizaciji Akcionog plana za 2022. godinu. Realizacija Akcionog plana za 2023. godinu doprinijeće, između ostalog, jačanju multidisciplinarnog pristupa borbi protiv trgovine ljudima u otkrivanju i procesuiranju tih krivičnih djela, poboljšanju identifikacije potencijalnih žrtava i žrtava trgovine ljudima jačanjem stručnih kapaciteta predstavnika organa za sprovođenje zakona, kao i obezbjeđivanju veće informisanosti cjelokupne javnosti, posebno osjetljivih kategorija stanovništva i jačanju njihove otpornosti prema potencijalnim izazovima. U Izvještaju o realizaciji Akcionog plana za 2022. godinu je istaknuto da je od 65 aktivnosti realizovano 36 (55%), 15 djelimično realizovano (23%), dok je nerealizovanih bilo 14 (22%).

Usvojena je Informacija o poništenju Odluke Vlade Crne Gore broj 07-3242 od 18.06.2020. godine (Presuda Upravnog suda Crne Gore U. br. 1500/20 od 26. 10. 2021. godine i Presuda Upravnog suda U. br. 2981/20 od 15. 04. 2022. godine). Uvažavajući presude Upravnog suda kojima je poništena Odluka koja predstavlja osnov za zaključenje Ugovora o koncesiji za pružanje lučke usluge – lučke pilotaže u luci Kotor i pilotaže u Bokokotorskom zalivu, Vlada je zadužila Upravu pomorske sigurnosti i upravljanja lukama da, bez odlaganja, pripremi predloge koncesionog akta i ugovora o koncesiji, te da preduzme dalje aktivnosti na obezbjeđivanju vršenja lučke usluge – lučke pilotaže, u skladu sa Zakonom. Ministarstvo kapitalnih investicija zaduženo je da, na osnovu člana 36 Zakona o sigurnosti pomorske plovidbe, izda odobrenje „Luci Kotor” AD Kotor da može pružati lučku uslugu – lučku pilotažu u Trgovačkoj luci Kotor kroz Bokokotorski zaliv, do okončanja postupka dodjele koncesije.

Vlada je svojila Informaciju o Komunikacionoj kampanji u sprovođenju digitalne transformacije Crne Gore. Komunikacionom kampanjom, kako je naglašeno u diskusiji, želi se postići prevashodno kontinuirano procentualno povećenje broja državnih organa koji će sprovoditi zajedničke aktivnosti, sa ciljem davanja poruka istog sadržaja građanima/kama i privredi, kao i neophodne sinhronizacije državne uprave u komunikaciji u oblasti digitalne transformacije.Tim povodom, zaduženo je Ministarstvo javne uprave da formira radni tim za pripremu akcionog plana za sprovođenje komunikacione kampanje digitalne transformacije za 2023-2024. godinu.

Usvojena je Informacija o važnosti učestvovanja države Crne Gore na tržištu kapitala. U Informaciji se navodi da je intencija države da u budućnosti ima značajniju ulogu na ovom tržištu, te da, u saradnji sa institucijama tržišta kapitala, koordinirano radi na stvaranju povoljnijeg i sigurnijeg ambijenta za investiranje. Budući da se dešavanja na globalnom tržištu reflektuju na više kamatne stope, ocijenjeno je da je neophodno razmotriti mogućnost zaduženja putem emitovanja obveznica finansijskim institucijama i pojedincima na domaćem tržištu. S tim u vezi, preduzeće se aktivnosti kojima bi se vratilo povjerenje i sigurnost u tržište kapitala, a sa druge strane državi omogućilo da se jeftinije i lakše zadužuje na domaćem tržištu. Pored ostalog, veoma je važno da Ministarstvo finansija i Vlada prate dešavanja na tržištu kapitala i u slučaju adekvatnih ponuda aktivno učestvuju u kupovini akcija, uključujući i mogućnost kupovine udjela u samoj „Montenegroberzi” AD Podgorica, što bi doprinijelo i institucionalnom prisustvu države na ovom tržištu.

Vlada je dala saglasnost na Predlog kolektivnog ugovora za Službu Crnogorske akademije nauka i umjetnosti.

Usvojen je Izvještaj o realizaciji Akcionog plana Strategije manjinske politike 2019-2023 za 2021/2022. godinu. Akcioni plan za 2021. godinu brojao je ukupno 67 aktivnosti od kojih je realizovano 37 odnosno 55.3 %, djelimično realizovano 16 tj. 24.1 %, a nerealizovanih 14 aktivnosti, odnosno 20.6%. U 2022. godini akcioni plan je brojao 56 aktivnosti od kojih je 30 realizovano (53.5% od ukupnog broja), 20 je djelimično realizovano (35,7 %), dok šest (10.7 %) nije realizovano. u Izvještaju je, imajući u vidu da je ovaj Akcioni plan predviđen za dvogodišnji period 2021/2022. godinu, zaključeno da je većina aktivnosti realizovana ili je njihova realizacija u toku, naročito kada su u pitanju oblasti obrazovanja i kulture i identiteta gdje uglavnom u saradnji sa ministarstvima participiraju NVO organizacije i nacionalni savjeti. Realizacija aktivnosti iz oblasti zapošljavanja i političke paticipacije je planirana za 2023. godinu. Izvještaj sadrži i niz preporuka za naredni period sprovođenja.

Vlada je usvojila Izvještaj o realizaciji Akcionog plana za sprovođenje Strategije razvoja zvanične statistike 2019-2023. godina za 2022. godinu i donijela Akcioni plan za 2023. godinu. Tokom 2022. godine realizovano je 25 (72%) od 35 planiranih aktivnosti, kontinuirano se radi na realizaciji pet (14%), dok pet (14%) aktivnosti nije realizovano, a odnose se na razvoj diseminacije i komunikacije podataka u skladu sa potrebama digitalnog društva, kao i rješavanje pitanja poslovnog prostora i povećanja broja zaposlenih. Realizovane aktivnosti su, kako se navodi pokazatelj napora proizvođača zvanične statistike u cilju ostvarenja zadatih operativnih ciljeva i aktivnosti, kojima se teži ispunjenju strateškog cilja zvanične statistike, a to je da obezbijedi svim korisnicima kvantitativne i reprezentativne informacije o ekonomskom, demografskom, socijalnom i stanju životne sredine u Crnoj Gori, po međunarodno definisanoj metodologiji i najvišim profesionalnim standardima. Uprava za statistiku je pripremila i Akcioni plan za 2023. godinu koji sadrži aktivnosti, indikatore rezultata, nadležne institucije, finansijska sredstva i izvore finansiranja.

Usvojen je Izvještaj o realizaciji Akcionog plana za sprovođenje Strategije razvoja poštanske djelatnosti u Crnoj Gori za period 2019 – 2023 za 2022. godinu i donijet Akcioni plan za 2023. godinu. Akcionim planom za 2022. godinu, planirano je 13 aktivnosti, od čega je deset aktivnosti uspješno realizovano, jedna je djelimično realizovana, dok dvije aktivnosti nisu realizovane, što predstavlja 77% ispunjenosti plana. Takođe, u Izvještaju su date preporuke za naredni ciklus planiranja politika u oblasti poštanske djelatnosti kako bi se osigurao kvalitet i održivost univerzalnog servisa. Kroz Akcioni plan za 2023. godinu, definisani su strateški prioriteti i ciljevi politike razvoja poštanske djelatnosti, kao i aktivna politika u cilju unaprijeđenja zadovoljenja potreba korisnika poštanskih usluga u skladu sa važećom Strategijom.

Vlada je dala saglasnost za preusmjeravanje sredstava iz Tekuće budžetske rezerve na Upravu prihoda i carina u iznosu od 250.000 eura. U diskusiji je istaknuto da su sredstva neophodna za bruto zarade za zapošljavanje 35 izvršilaca na neodređeno vrijeme koje je neophodno zbog svih izazova sa kojima će se suočiti Uprava u 2023. godini, a prvenstveno zbog efikasnije naplate budžetskih prihoda, smanjenja sive ekonomije, kao i nedovoljnog broja službenika.

Usvojena je Informacija u vezi sa zaključivanjem Memoranduma o razumijevanju između Programa Ujedinjenih nacija za razvoj i Ministarstva kapitalnih investicija Crne Gore, Ministarstva ekonomskog razvoja i turima Crne Gore i Ministarstva nauke i tehnološkog razvoja Crne Gore i prihvaćen tekst Memoranduma. Memorandum se zaključuje na period od četiri godine, a strane su saglasne da će sarađivati u sljedećim oblastima:

• Unapređenje zakonodavnog okvira, mapiranje i podsticanje inovacija u službi energetske efikasnosti u industriji, korišćenje tehnoloških inovacija u cilju razvoja konkretnih rješenja na polju dekarbonizacije koja će dalje ubrzati investicije i podstaći transformaciju crnogorske privrede,
• Kreiranje sistema i mehanizama podrške za realizaciju programa koji stimulišu upotrebu obnovljivih izvora energije, povećavaju energetsku efikasnost u raznim sektorima, sa posebnim fokusom na sektor industrije, te omogućavaju razvoj inovativnih i zelenih poslova i doprinose održivom razvoju i
• Promocija privatnih i javnih investicija za niskokarbonski i zeleni razvoj, u skladu sa principima cirkularne ekonomije.

Vlada je prihvatila usaglašeni tekst Sporazuma o vazdušnom saobraćaju između Vlade Republike Kosova i Vlade Crne Gore. Sporazumom se predviđa mogućnost i definišu uslovi otvaranja direktnih letova između dviju država što će značajno doprinijeti turističkoj dostupnosti Crne Gore, imajući u vidu veliki broj turista koji je tradicionalno posjećuju.

Vlada je usvojila Informaciju o promjeni statusa Opšte bolnice Berane u Kliničko-bolnički centar Berane i Opšte bolnice Kotor u Kliničko-bolnički centar Kotor. U diskusiji je konstatovano da je zdravstveni sistem u Crnoj Gori izrazito centralizovan, s obzirom na to da Klinički centar Crne Gore obavlja djelatnost na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite za stanovnike četiri opštine i Glavnog grada Podgorice – skoro polovinu stanovništva, a na tercijarnom nivou za cjelokupno stanovništvo Crne Gore, što je uzrokovalo njegovu preopterećenost. Analiziranjem zdravstvenog sistema utvrđeno je da postoji potreba za decentralizacijom, odnosno stvaranjem još dvije ustanove koje mogu pružiti usluge tercijarnog nivoa: za južni region to je Opšta bolnica u Kotoru, dok je za region sjevera predviđena Opšta bolnica u Beranama. Detaljnom analizom kapaciteta, unutrašnje organizacije, obima usluga koje pružaju, opremljenosti, ali i prostora za unapređenje svega navedenog, utvrđeno je da ove ustanove imaju dovoljno kapaciteta da određene usluge, konkretno internističke i hirurške usluge, pružaju na tercijarnom nivou zdravstvene zaštite za stanovništvo regiona sjevera i juga, kroz status kliničko-bolničkih centara. Navedene zdravstvene ustanove su u prethodnom periodu značajno unaprijedile svoje funkcionisanje, te se pozicionirale kao ustanove sa najvećim kvalitetom, ali i obimom pruženih zdravstvenih usluga za pacijente sa teritorija koje pokrivaju. Dobijanjem statusa kliničko-bolničkih centara, navedene opšte bolnice bi izvršile unutrašnju reorganizaciju koja bi podrazumijevala formiranje interne i hirurške klinike u ovim ustanovama, uz kontinuirano kadrovsko i prostorno snaženje ovih ustanova i značajna ulaganja u pravcu obezbjeđivanja dodatne opreme.

Usvojena je Informacija o potrebi nabavke srednjih višenamjenskih helikoptera za Ministarstvo unutrašnjih poslova Crne Gore. Informacija se odnosi na nabavku dva nova ili korišćena srednja višenamjenska helikoptera sa određenom opremom i pripadajućom instalacijom, kao i obukom pilotskog i tehničkog osoblja. Neophodna sredstva za nabavku novih helikoptera iznose od 12,5 do 18 miliona eura (po jednom helikopteru) bez poreza, dok bi cijena koštanja polovnih helikoptera iznosila cca od osam do 10 miliona eura po jednom helikopteru. Nabavka novih ili korišćenih srednjih višenamjenskih helikoptera će, kako je istaknuto unaprijediti sistem zaštite i spašavanja kroz pružanje usluga građanima Crne Gore. Prethodno je više institucija koje koriste usluge Avio helikopterske jedinice (AHJ) i to Ministarstvo zdravlja (Klinički centar Crne Gore), Zavod za hitnu medicinsku pomoć, Crveni krst, Gorska služba spašavanja, Uprava policije i Uprava pomorske sigurnosti i upravljanja lukama, dostavilo Direktoratu za zaštitu i spašavanje mišljenja o opravdanosti nabavke novih helikoptera, a kako Država nema kapaciteta da za potrebe svake službe ili institucije pojedinačno, opredijeli sredstva (helikopter) i osoblje, analizom je utvrđeno da bi nabavka dva helikoptera imala pozitivan efekat i unaprijedila bi se efikasnost svake od navedenih institucija. Tim povodom, zaduženo je Ministarstvo unutrašnjih poslova – Direktorat za zaštitu i spašavanje da sprovedu proces izbora srednjih višenamjenskih helikoptera, te nakon toga sprovede postupak javne nabavke dva nova ili korišćena dvomotorna srednja višenamjenska helikoptera, za potrebe Avio-helikopterske jedinice MUP-a Crne Gore.