Foto: Pixabay –

Honorari estradnih umjetnika koji nastupaju u Crnoj Gori nijesu mali – regionalne zvijezde za jedan koncert uzimaju i po 100 hiljada eura, dok najtraženiji domaći izvođači takođe postižu visoke cijene nastupa. Zato smo provjerili koliko je država od tih nastupa zaradila, a podaci Poreske uprave pokazuju da su estradni programi godišnje donesu oko 400.000 eura u družavnu kasu. 

Crna Gora je prepoznata kao destinacija u kojoj se tokom ljetnje turističke sezone, ali i u periodu novogodišnjih praznika, organizuje veliki broj nastupa domaćih i stranih estradnih umjetnika. Koncerti na trgovima, javnim površinama, u sportskim centrima, hotelskim kompleksima i ugostiteljskim objektima čine važan dio kulturno-turističke ponude, ali i pored visokih honorara koje izvođači naplaćuju, državni prihodi od oporezivanja tih nastupa ostaju skromni u odnosu na visoke honorare i promet koji ovaj sektor generiše.

„U 2024. godini obračunat je i plaćen porez po odbitku po osnovu isplaćenih honorara domaćih i inostranih muzičara u iznosu od oko 400 hiljada, isti iznos je obračunat i plaćen do sada za 2025. godinu“, saopšteno je Bankaru iz Poreske uprave.

Poreska uprava pojašnjava da se poreski tretman estradnih umjetnika određuje u zavisnosti od toga da li se ugovor o nastupu zaključuje direktno sa umjetnikom kao fizičkim licem ili preko posrednika, odnosno agencije, što predstavlja najčešći aranžman u praksi.

“Oporezivanje prihoda koje ostvare estradni umjetnici koji dolaze iz inostranstva, vrši se u skladu sa crnogorskim propisima, odnosno Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica i Zakonom o porezu na dobit pravnih lica, ali vodeći računa i o odredbama ugovora o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja koje Crna Gora ima potpisane sa državama porijekla izvođača estradnog programa”, navode iz Poreske i pojašnjavaju da u slučaju kada organizator angažuje izvođača direktno, porez po odbitku obračunava se i uplaćuje u trenutku isplate bruto prihoda, a primjenjuje se poreska stopa od 15 odsto.

Za izvođače koji nijesu rezidenti Crne Gore, prema pojašnjenju Poreske uprave, ne obračunavaju se doprinosi za obavezno socijalno osiguranje.

Oporezivanje posredničkih agencija i nerezidentnih pravnih lica

U situacijama kada se angažman vrši preko posrednička – gencije ili inostranog pravnog lica, organizator događaja ima obavezu da, u skladu sa Zakonom o porezu na dobit pravnih lica, izvrši obračun i uplatu poreza po odbitkuna prihode koje isplaćuje nerezidentnom pravnom licu po osnovu izvođenja estradnog, zabavnog, umjetničkog, sportskog ili sličnog programa u Crnoj Gori.

” I u ovom slučaju porez po odbitku plaća se po stopi od 15% na osnovicu koju čini iznos bruto prihoda, po propisima koji važe u momentu isplate prihoda”, objašnjavaju iz Poreske uprave.

Crna Gora je u ugovorima o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja sa državama regiona ispregovarala posebnu odredbu koja štiti njene interese. Ta klauzula omogućava da se prihodi estradnih umjetnika oporezuju u zemlji gdje je nastup održan – dakle u Crnoj Gori, ako se program izvodi ovdje. Ovo važi na osnovu principa reciprociteta, a takvi međunarodni ugovori imaju prednost nad domaćim zakonima.

“Kod utvrđivanja poreskog tretmana estradnog programa koji se izvodi u Crnoj Gori, osim direktnog oporezivanja prihoda koji estradni izvođači stiču, važan aspekat odnosi se i na porez na dodatu vrijednost, a imajući u vidu odredbe Zakona o porezu na dodatu vrijednost kojima je propisano da je mjesto oporezivanja usluga koje se pružaju pravnom licu, odnosno u konkretnom slučaju organizatoru programa, mjesto u kojem isti ima sjedište”, navode iz Poreske uprave.

Podsjećaju i da na osnovu važećih zakonskih propisa, domaće pravno lice – organizator estradnog programa koji angažuje izvođača iz inostranstva – dužno je da obračuna i plati PDV. Registrovana pravna lica, odnosno obveznici PDV-a, ovaj porez iskazuju kroz svoju mjesečnu PDV prijavu. Sa druge strane, organizacije lokalne samouprave i druga javnopravna tijela koja nijesu PDV obveznici, PDV uplaćuju na poseban račun namijenjen za PDV na usluge inostranih lica. Ovo važi pod uslovom da strani izvođač ili posrednička agencija nemaju stalnu poslovnu jedinicu niti poreskog zastupnika u Crnoj Gori.