Projekat “EFIKASNIJA PLJEVLJA” sprovodio se u okviru Regionalnog programa lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu ReLOaD2, koji finansira Evropska unija, a sprovodi Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP). U Crnoj Gori, ReLOaD2 program realizuje se u partnerstvu sa petanast lokalnih samouprava, u okviru pet klastera među kojima je i klaster Tara.

Ovaj projekat je vezan za Pljevlja iz razloga što su Pljevlja najzagađeniji grad u Crnoj Gori, gdje je životna sredina degradirana a zdravlje ljudi narušeno radom industrije, odnosno prije svega proizvodnjom električne energije. Proizvodnja električne energije uz sve benefite koje nam pruža, donosi i mnogo negativnih stvari za sobom kao što su prije svega zagađivanje i uništavanje životne sredine. Uz  to, naše potrebe za električnom energijom neprestano rastu pa tako dolazi i do potrebe za većom proizvodnjom električne energije, što dovodi do većeg zagađenja životne sredine kao i njenog degradiranja i na kraju dovodi i do ozbiljnog narušavanja zdravlja ljudi.

Jedan od načina rješavanja ovog problema jeste upotreba i sprovođenje mjera energetske efikasnosti, koje bi kao takve doprinijele manjoj proizvodnji kao i potrošnji električne energije a samim tim i manjoj zagađenosti i poboljšanju stanja životne sredine u Pljevljima. Sa druge strane, nivo informisanosti i edukovanosti građana o mjerama energetske efikasnosti su na veoma slabom nivou.

S tim u vezi, postoji potreba za informisanjem kao i edukacijom šire javnosti u Pljevljima o značaju i važnosti koje mjere energetske efikasnosti kao takve mogu imati na njih i njihove živote kao i na stanje životne sredine u Pljevljima. Osim toga, postoji i potreba za pokretanjem inicijative da se za Pljevlja izradi planski dokument sa Akcionim planom energetske efikasnosti, čije će mjere kasnijim sprovođenjem dovesti do poboljšanja stanja životne sredine i života ljudi u Pljevljima.

Stanje životne sredine na području opštine Pljevlja je uslovljeno intenzivnom industrijskom djelatnošću i nepovoljnim klimatskim karakteristikama. Intenzitet i obim negativnih uticaja na prirodno okruženje opštine Pljevlja je različit: opštinski centar – grad Pljevlja kao ekološki izuzetno opterećeno područje i ostatak opštine sa relativno očuvanim prirodnim vrijednostima u kojima se samo pojedinačno evidentira narušavanje životne sredine (naselja Gradac i Šula).

Zbog energetski neefikasnih objakata za stanovanje povećana je potrošnja energenata za zagrijavanje stambenih prostora, a samim tim povećano je i aerozagađenje. Opština Pljevlja je prepoznala pomenuti problem i zbog toga sprovodi određene mjere energetske efikasnosti: ugradnja termofasada na objektima lokalne samouprave, sufinansiranje termofasada za stambene objekte i za objekte stanovanja fizičkih lica.

Što se tiče nacionalne legislative, u Crnoj Gori postoji Strategija energetske efikasnosti, koja kao krovni dokument definiše pitanja vezana za energetsku efikasnost na državnom nivou. Takođe postoji i akcioni plan strategije energetske efikasnosti, koji kao takav definiše mjere i akcije koje je neophodno sprovesti u raznim sektorima, a sve u cilju unapređenja energetske efikasnosti na teritoriji Crne Gore. Sa druge strane, ne postoje lokalne strategije energetske efikasnosti kao ni akcioni planovi za iste.

Crna Gora je potpisnica nekoliko sporazuma iz ove oblasti kao i član Energetske zajednice. Kao član Energetske zajednice, Crna Gora ima kao obavezu transponovanje pravnog okvira Eropske Unije za oblasti energetske efikasnosti. S tim u vezi, Crna Gora je potpisnik sledećih direktiva, i to:

• Direktiva 2012/27/EU o energetskoj efikasnosti,
• Direktiva 2006/32/EC o efikasnom krajnjem korišćenju energije i energetskim uslugama,
• Direktiva 2010/31/EU o energetskim karakteristikama zgrada, i
• Direktiva 2010/30/EU o označavanju proizvoda koji imaju uticaj na potrošnju energije, i skup implementirajućih direktiva.

Rezultati projekta “Efikasnija Pljevlja” su

• Podnijeta građanska inicijativa Opštini Pljevlja za izradu Akcionog plana EE;
• Izvršeno ankentiranje građana Pljevalja na temu EE

Podijeljena energetski efikasna oprema

– Led sijalice

– Led paneli

– Solarni punjaci za mobilne uređaje

 – Održan okrugli sto na temu EE

Iako prethodnih godina lokalna uprava Pljevalja sprovodi određene mjere energetske efikasnosti kroz: subvencioniranu nabavku ekološki prihvatljivog energenta – peleta i ugradnju termofasada u objektima koji koriste organi lokalne i državne uprave, kao i subvencijama za energetsku efikasnost za fizička lica, ipak ne postoji još uvijek izrađen planski dokument o planskim aktivnostima na poboljšanju EE u Pljevljima, koji bi kroz ovaj lokalni document sigurno doprinijeli organizovanom i strateškom djelovanju u cilju smanjenja aerozagađenja u Pljevljima. S tim u vezi želimo pokrenuti promjene koje će dovesti do sprovođenja svih usvojenih direktiva i sprovođenja mjera energetske efikasnosti, prije svega ne teritoriji Pljevalja, s obzirom na problem aerozagađenja i stanja životne sredine. Sa povećanjem energetske efikasnosti smanjuje se potreba za zagrijevanje stambenih objekata u zimskom period u Pljevljima, koji su jedni od glavnih uzročnika aerozagađenja Pljevalja.