Prethodne noći koncentracije sumpor dioksida u vazduhu u Pljevljima su ponovo dostigle rekordne vrijednosti, koje mogu značajno negativno uticati na pogoršanje zdravstvene situacije građana Pljevalja. Najveće zabilježene koncentracije sa mjerne stanice kvaliteta vazduha u gradu veoma opasnog gasa sumpor dioksida su zabilježene u 19 časova i iznosile su 705,6 mikro grama po metru kubnom.

Već desetak dana su konstantno visoke koncentracije sumpor dioksida u gradu, pa čak i posle ponoći kad ne rade gradske kotlarnice i nisu aktivna individualna ložišta a jedino od velikih zagađivača radi TE Pljevlja.

Građani Pljevalja su izuzetno zabrinuti, ne bez razloga, jer je u decembru u gradu izuzetno pogoršana ekološka situacija i povećan rizik za zdravlje ljudi, posebno rizičnih grupa u koje spadaju djeca, trudnice i osobe starije životne dobi.

Ono što je neuobičajena pojava je činjenica da prethodnih godina u decembru nisu zabilježene visoke koncentracije sumpor dioksida u vazduhu, za razliku od PM čestica, pa zbog toga građani traže uvođenje hitnih mjera na zaštiti stanovništva od masovnog trovanja gasom, što podrazumjeva uvođenje vanrednog stanja u gradu, aktiviranja mehanizma civilne zaštite i kriznog upravljanja, hitne obustave ili ograničenja rada zagađivača, ograničenje kretanja i boravka na otvorenom, zaštitu posebno ugroženih kategorija, kao i pravovremeno i transparentno obavještavanje građana o koncentracijama štetnih materija u vazduhu. U situacijama ekstremnog zagađenja vazduha Vlada Crne Gore nije ograničena samo na preporuke, već ima pravo i obavezu da zaštiti zdravlje građana i po cijenu ekonomskih gubitaka.

Prethodne noći nastavljeno je od strane građana podnošenje krivičnih prijava protiv nadležnih institucija zbog teške ekološke situacije u gradu. Ekolog Milorad Mitrović je po njegovim riječima prethodne noći podnio u Centru bezbjednosti Pljevlja krivičnu prijavu protiv svih institucija i privrednih društava koje su uključene u aktiviranje Kratkoročnog akcionog plana za sumpor dioksid za Pljevlja.

Takođe prije pet dana Pljevljaci Nenad Rubežić, diplomirani inženjer građevine, i Saša Ječmenica, diplomirani pravnik i nezavisni odbornik u Skupštini opštine Pljevlja, podnijeli su krivične prijave protiv šest osoba i drugih odgovornih lica koja su odobrila probni rad Termoelektrane Pljevlja.Krivična prijava, kako su naveli, odnosi se na osobe koje su potpisale odluku o saglasnosti za puštanje u rad Termoelektrane Pljevlja, odnosno odobrila njen probni rad. Kako su u krivičnoj prijavi naveli podnosioci prijave, odgovorna lica su, prema njihovim tvrdnjama, postupala suprotno propisima, čime su ugroženi javni interes i bezbjednost građana.Još nije poznato da li je po ovoj prijavi Osnovno državno tužilaštvo u Pljevljima formiralo predmet.

Pred nekoliko stotina građana na centralnom gradskom trgu u Pljevljima prije šest dana održan je ekološki protest protiv izuzetno teške ekološke i zdravstvene situacije u gradu, prevashodno izazvane početkom rada TE Pljevlja. Svi govornici na ekološkom protestu zbog slabe reakcije državnih organa koji su pali na ispitu zaštite zdravlja građana Pljevalja su naveli da je ovakvo stanje neodrživo, jer koncentracije štetnih materija u vazduhu u velikom omjeru prelazi zakonom dozvoljene koncentracije i ugrožavaju zdravlje ljudi. Zaključak sa skupa bio je da treba ugasiti termoelektranu sve do potpune ekološke rekonstrukcije i omogućiti građanima Pljevalja da mogu da udišu čist vazduh i žive u zdravoj životnoj sredini.

Od strane Ministarstva ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera donijeto je Rješenje o izvršenju u kojem se navodi da ce se dana 23.12.2025. godine u 12:00h izvršiti pečačenje postrojenja kotlarnice u Skerlićevoj ulici, i ovo je prvi konkretan korak nadležnih državnih institucija kad su u pitanju najveći zagađivači životne sredine u gradu.

Mnogi građani traže od premijera Spajića da se na nekoliko dana ugasi i postrojenje termoelektrane i na taj način posle dodatnih mjerenja kvaliteta vazduha utvrdi ko su najveći zagađivači životne sredine. Ako koncentracije posle gašenja ova dva najveća subjekta koji sagorjevaju ugalj budu u granicama dozvoljenih vrijednosti, građani traže da se postrojenja ne puštaju u rad sve dok se u kotlarnici u Skerlićevoj ulici ne ugrade u dimnjak dodatni fiteri, a u TE Pljevlja ne osposobi za rad sistem za osumporavanje, jer je zdravlje građana po domaćim i međunarodnim zakonima na prvom mjestu.

Pljevlja su među najzagađenijim mjestima u Evropi. Tokom zimskih mjeseci koncentracije sumpor-dioksida, PM čestica i drugih otrovnih gasova višestruko premašuju dozvoljene granice. Djeca završavaju na kiseoniku. Stariji se guše u sopstvenim domovima. Broj oboljelih od respiratornih i malignih bolesti iz godine u godinu raste – poručio je građanski aktivista Pavle Čolović u otvorenom pismu svjetskim liderima, predsjednicima država, premijerima, ministrima zdravlja i životne sredine, predstavnicima Ujedinjenih nacija (UN), Evropske unije (EU) i međunarodnih ekoloških organizacija.

Naglasio je obraćam se iz Pljevalja – malog ali, kako je rekao, najljepšeg grada na sjeveru Crne Gore – koji već decenijama polako umire – ne od rata i gladi – već od vazduha koji udišu.

Na mjernoj stanici za praćenje kvaliteta vazduha (Gagovića imanje) registrovano je prekoračenje praga upozoravanja za sumpor- dioksidoksid (SO2). Koncentracija sumpor-dioksida u 19h iznosila je 705,6mg/m 3, što je iznad praga upozorenja (500 mg/m 3 ).

Iz tog razloga prethodne noći reagovala je i Opština Pljevlja, odnosno Opštinski tim za zaštitu i spašavanje u skladu sa mjerama iz Kratkoročnog akcionog plana za Opštinu Pljevlja u slučaju prekoračenja ili rizika od prekoračenja praga upozoravanja za sumpor(IV)oksid SO2, i izdao preporuke i upozorenja građanima zbog teške ekološke situacije u gradu.

Građani povodom teške ekološke situacije u gradu traže i obustavu nastave u školama i hitnu intervenciju državnih i opštinskih organa na očuvanju zdravlja građana Pljevalja,kao i intervenciju predstavnika Evropske unije u Crnoj Gori povodom teške ekološke situacije u gradu.