Nakon što smo 30. avgusta svjedočili prvoj promjeni vlasti u Crnoj Gori, imali smo priliku da budemo svjedoci nizu jedinstvenih praksi, po prvi put viđenih u svijetu, koje su dovele do toga da su sada, skoro dvije godine nakon promjene vlasti na izborima, eskspertske i manjinske vlade, gotovo sve veće partije u vlasti. Odnosno, da gotovo sve partije, pa i one koje nijesu postojale 2020. godine, imaju predstavnike u upravnim odborima državnih preduzeća. Osim toga, u Vladi smo imali, a i sada imamo, ljude koji nijesu bili na izbornim listama političkih partija. Takođe, imamo i ljude koji 30. agusta nijesu slavili, već bili poraženi na parlamentarnim izborima.

Dakle, sve je počelo s rezultatima izbora od 30. avgusta gdje su dotadašnji koalicioni partneri DPS-BS-SD i manjinske partije izgubile većinu, a tri koalicije koje su predvodili DF, Demokrate i GP URA dobile većinu. Kao plod takvih rezultata dobili smo ekspertsku vladu, u kojoj nije bilo pripadnika političkih partija, osim sadašnjeg premijera, a tadašnjeg vicepremijera Dritana Abazovića.

Ekspertska vlada je došla 4. decembra 2020. godine i do polovine 2021. godine zamijenila članove odbora direktora i izvršne direktore u svim državnim preduzećima. Tako su članovi DPS-a, BS-a, SD-a, LP-a i manjinskih partija ostali bez mjesta u upravnim odborima državnih firmi, a na njihova mjesta su dolazili članovi DF-a, URA, Demokrata, PzP-a, SNP-a, Prave CG, Ujedinjene CG i mnogih drugih partija koje su činile savez okupljen oko tri koalicije. Takođe, u odborima su bili i kadrovi koje je birao bivši premijer Zdravko Krivokapić, koji je praktično od formiranja ekspertske vlade u sukobu sa DF-om, čiji je bio nosilac liste na izborima.

Zatim je, krajem aprila, zahvaljujući GP URA formirana manjinska vlada. Vlada u kojoj su ministri iz URA, SNP-a, SDP-a, BS-a, AA, HGI, a koje u Skupštini osim tih partija podržava i DPS. Nova vlada je odmah po preuzimanju vlasti počela da mijenja upravne odbore u državnim preduzećima pa su kadrovi prethodne koalicije, mijenjani ponovo sa kadrovima DPS-a, BS-a, LP-a, SDP-a, AA…

Manjinska vlada, ipak, nije dirala članove DF-a u odborima direktora državnih preduzeća, pa su njihovi predstavnici ostali u EPCG – Milutin Đukanović, Aerodromima Nebojša Đoković, Montekargu Miroslav Brajović… Tako smo po prvi put imali situaciju da Vlada u upravne odbore bira članove partije koja nije u vlasti, odnosno bira članove opozicije da je predstavljaju u odboru direktora.

Kadrovi Demokrata su mijenjani, međutim, ne u svim preduzećima. Razlog nije taj što ih Vlada nije mijenjala, već što su prije nego je Vlada formirana ili prije nego je Vlada predložila nove članove borda, oni reizabrani na skupštinama akcionara. Tako članove Demokrata imamo u Budvanskoj rivijeri – Mijomir Pejović, predsjednik borda direktora i Dušan Janjušević, predsjednik odbora direktora Rudnika uglja. Takođe, izvršni direktori EPCG i CEDIS-a su i dalje Nikola Rovčanin i Vladimir Čađenović, članovi Demokrata.

Razlog zbog kojih su u CEDIS-u i Rudniku uglja nepromijenjeni članovi odbora direktora je taj, što o njihovom sastavu odlučuje odbor direktora EPCG, jer je ta kompanija stopostotni vlasnik ta dva preduzeća. Naime, prema informacijama „Dana“, članovi borda CEDIS-a i Rudnika uglja su izbarani prije nego što je na skupštini akcionara EPCG promijenjen bord direktora Elektroprivrede.

Tako su članovi odbora direktora Rudnika uglja i dalje Dušan Janjušević, Slavica Batizić, Veljko Vasiljević i Zoran Radulović, dok je jedino promijenjen Budimir Tanjević, na čije je mjesto je došao Miroslav Gogić. Obojica su bili u bordu u ime SNP-a, ali se u međuvremenu Tanjević povukao s partijske funkcije, što je vjerovatno dovelo i do promjene u bordu direktora. On takođe, na stranačkim organima, prema našim informacijama, nije podržao ulazak SNP-a u manjinsku vladu.

Kada je u pitanju CEDIS, tu nije bilo promjena, već su u odboru direktora mandati ponovo dati Rajku Radoševiću, Jeleni Bošnjak, Milošu Krivokapiću, Iliji Miljaniću i Emiru Sijariću. S obzirom da nijesu mijenjani kadrovi u CEDIS-u i Rudniku, može se reći i da prethodna ekspertska vlada ima predstavnike u odborima direktora. Čak su u bord direktora Budvanske rivijere, prije formiranja manjinske vlade, izabrali Ivanu Đurović, dotadašnju državnu sekretarku u Ministarstvu ekonomskog razvoja. Na čelu tog resora je bio Jakov Milatović, jedan od osnivača pokreta „Evropa sad“.

Manjinska vlada doprinijela je još jednoj jedinstvenoj situaciji, a to je da su u vlasti partije koje su 30. avgusta bile poražene. Tako sada u odboru direktora Elektroprivrede imamo Vladana Jokovića (DPS), u Aerodromima Momčila Martinovića (DPS), Kemala Purišića (BS), u Održavanju željezničkih voznih sredstava (OŽVS) Milorada Vukovića (DPS), Željezničkoj infrastrukturi Ljubišu Ćurčića (DPS), u Marini Bar je Amar Borančić (LP), dok je partnerka Ranka Krivokapića (SDP) član borda direktora Crnogorske plovidbe. Krivokapić, počasni predsjednik SDP-a, za koji se takođe može reći da je poražen na parlamentarnim izborima iako nije bio u prethodnoj vlasti, je u manjinskoj vladi dobio mjesto ministra vanjskih poslova.

Tako, nakon skoro dvije godine od promjene vlasti na izborima, imamo situaciju da je skoro svaka od partija dobila dio kolača u izvršnoj vlasti. I oni koji su pobijedili na izborima i oni koji su izgubili i oni koji su bili u ekspertskoj i oni koji su sada u manjinskoj vladi i oni koji su sada opozicija i oni koji nijesu bili u politici 30. avgusta 2020. godine. Od partija koje su prije 30. avgusta vršile vlast, jedino SD nema svoje predstavnike u nekom od upravnih odbora državnih preduzeća.