Neefikasni uređaji za grijanje prostora su u masovnoj upotrebi širom Zapadnog Balkana. Osim što nisu efikasni, ovi uređaju utiču na zdravlje ljudi, životnu sredinu i doprinose emisijama štetnih gasova a samim tim i klimatskim promjenama.

Tokom radionice Partnerstvo za pametnije peći – Regionalna platforma znanja za zamjenu neefikasnih peći na Zapadnom Balkanu, koja je održana prije dva dana, predstavljeni su rezultati ispitivanja javnog mnjenja u Crnoj Gori o stavovima u vezi sa upotrebom peći na drva i ugalj, koje se dominantno koriste za grijanje prostora. U Pljevljima njihova zastupljenost je čak 58%. Veoma važna činjenica je da 64% domaćinstava grije samo jednu prostoriju a da 1% domaćinstava ne može uopšte priuštiti grijanje što ukazuje na energetsku neefikasnost i na energetsko siromaštvo.

Takođe učesnici radionice su imali priliku da se upoznaju i sa mogućim održivim načinima grijanja kao i potencijalu za uštedu energije kroz implementiranje mjera energetske efikasnosti u pjevaljskim domaćinstvima, kako u individualnim stambenim objektima tako i u stambenim zgradama.

Energetska efikasnost predstavlja prvi i najvažniji korak u manjoj potrošnji energije ali ujedno i udobnijem načinu života. Na osnovu dostupnih podataka o stanju stambenih objekata i načinu grijanja napravljena je procjena šta je potrebno renovirati i zamijeniti, koliko je novca potrebno uložiti i šta se na taj način dobija. Konkretno, ukoliko bi se u Pljevljima pristupilo renoviranju zgrada sa ciljem poboljšanja njenih energetskih karakteristika, potrošnja energije bi se mogla umanjiti za čak 50% u objektima koji su izgrađeni u periodu 1960-2011.

Dodatno, modernizacija grijanja je neminovna, na šta ukazuju zahtjevi evropskog tržišta i njihovi standardi. Postojeće tehnologije nisu usklađene sa najnovijim zakonskim obavezama i značajan dio njih nema mogućnost plasmana na tržište Evropske unije. Sprovedeno istraživanje ali i iskustva privrednika pokazuju da ljudi nisu skloni promjenama. Čak 45% ispitanika u Crnoj Gori protivi se ideji zamjene peći. Najčešće obrazloženje je da uređaj koji trenutno koriste dobro funkcioniše.

Prikupljeni podaci iz zemalja regiona predstavljaju osnovu pomoću koje se mogu kreirati šeme podrške za zamjenu uređaja koji se trenutno koriste a koji su energetski neefikasni i štetni po zdravlje ljudi i okolinu. Zamjena ovih uređaja predstavlja korak bliže energetskoj tranziciji.

Projekat implementira RES Fondacija iz Beograda u saradnji sa NVO Green Home, dok je finansijska podrška obezbjeđena od strane Vlade Austije i Evropske klimatske fondacije.

NVO Green Home