Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Ministarstvo finansija pregovaraju o jeftinijem gorivu za poljoprivredne proizvođače, čija bi cijena bila umanjena za vrijednost akcize, saznaje portal Adria.

Akciza u cijeni litra goriva učestvuje sa 44 centa. Prema projekcijama Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, baziranim na subvencionisanim površinama u 2023. godini, za ovu podsticajnu mjeru potrebno je obezbijediti 1,025 miliona eura.   

“Poljoprivredna proizvodnja zahtijeva korišćenje velike količine goriva za pogonske mašine kao što su kosačice, traktori, kombajni i druge poljoprivredne mašine, pa su troškovi goriva veliko opterećenje za poljoprivredne proizvođače. Visoki troškovi goriva značajno povećavaju ukupne troškove proizvodnje, smanjujući tako profitabilnost poljoprivredne proizvodnje. Pored toga, poljoprivredna proizvodnja zavisi od vremenskih uslova i sezonskih radova, te poljoprivrednici često moraju raditi u određenom vremenskom periodu kako bi obezbijedili dobar kvalitet i prinos usjeva. S obzirom na to, visoki troškovi goriva mogu ograničiti mobilnost poljoprivrednih proizvođača i usporiti proces obrade zemljišta, sjetve ili žetve, što može negativno uticati na konačne prinose. S tim u vezi, olakšavanje pristupa jeftinijem gorivu za poljoprivredne proizvođače, odnosno gorivu čija je cijena umanjena za vrijednost akcize, može pomoći u održavanju konkurentnosti domaće poljoprivredne proizvodnje i osigurati stabilno snabdijevanje hranom” ističu iz vladinog resora kojim rukovodi ministar Vladimir Joković.

Konstatuju da se model podrške poljoprivrednim proizvođačima na akcize za gorivo obično sastoji od subvencionisanja akciznog dijela goriva kako bi se smanjila cijena poljoprivredne proizvodnje. Podrška može biti u obliku direktnih subvencija ili povrata poreza na gorivo kroz posebne programe.

“U tom cilju Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je 2022. godine donijelo Pravilnik o bližoj dokumentaciji, načinu utvrđivanja odobrenih količina mineralnih – gasnih ulja i obrascu kontrolne kartice (“Sl. list CG”, br. 039/22 od 13.04.2022. godine). U praksi ovaj pravilnik nije dao rezultate, iz razloga jer poljoprivredni proizvođači nijesu mogli ostvariti oslobađanje akcize na gorivo, koja iznosi 0,44 eur/lit, usljed nemogućnosti pronalaska sistemskog rješenja sa subjektima koji vrše distribuciju goriva na teritoriji Crne Gore, odnosno organa koji vrše sprovođenje i kontrolu oslobađanja akcize za sve registrovane poljoprivredne proizvođače, kojih ima oko 21.000”, precizirali su iz Ministarstva poljoprivrede.

Naglašavaju da je ministarstvo pomenutim pravilnikom utvrdilo količine za registrovana poljoprivredna gazdinstva na osnovu ukupne površine obradivog poljoprivrednog zemljišta po hektaru, i to za sektor ratarstva 110 lit po hektaru, a u sektoru voćarstva, vinogradarstva i maslinarstva 70 lit po hektaru na godišnjem nivou i za livade 40 lit po hektaru na godišnjem nivou.

“Kako pomenuti pravilnik nije dao rezultate, te samim tim poljoprivredni proizvođači ne mogu da ostvare podršku, ove utvrđene količine se mogu pomnožiti sa površinama koje su subvencionisane kroz mjere Agrobudžeta – direktna plaćanja, te na taj način dobiti stvarno potreban iznos za predmetnu podšku. Za realizaciju podrške poljoprivrednim proizvođačima na akcizni dio troškova goriva, prema podacima o subvencionisanim površinama u 2023. godini koje su iznosile 43.648,87ha, potrebno je obezbijediti 1,024,857.31 eur. Ova mjera nije projektovana Budžetom Crne Gore za 2024. godinu, te je neophodno obezbijediti sredstva iz tekuće budžetske rezerve. Uzimajući u obzir prirodu mjere, ova mjera bi se u budućnosti realizovala kao N+1, odnosno podrška bi se isplaćivala u narednoj godini za tekuću”, napominju u Ministarstvu poljoprivrede.

Iz tog vladinog resora ističu da i države u okruženju već imaju slične podsticaje (Srbija: povrat akcize; Povraćaj je moguće ostvariti u iznosu od 50 dinara po litru do 100 litara po hektaru prijavljene površine); Sjeverna Makedonija (podrška po hektaru), dok zemlje EU imaju podršku subvencionisanja plavog dizela.

“S tim u vezi, glavni konkurenti u poljoprivrednoj proizvodnji već imaju slične podrške, te je neophodno i poljoprivrednim proizvođačima u Crnoj Gori pružiti podršku kako bi bili konkurentni. Uzimajući u obzir navedene faktore, učešće u troškovima plaćanja akciza na gorivo poljoprivrednim proizvođačima može pomoći da se održi ekonomska aktivnost, poveća produktivnost i doprinese stabilnom snabdijevanju hranom”, zaključuju u Ministarstvu poljoprivrede.