Podaci ukazuju da je u primorskim opštinama i Podgorici značajnije učešće žena u ukupnoj populaciji, dok u opštinama sjevera veći udio imaju muškarci. Takve razlike, ocjenjuju u Društvu statističara i demografa Crne Gore, nisu slučajne, one su rezultat migracija, obrazovnih i ekonomskih tokova, kao i kulturnih obrazaca koji oblikuju opštine u sjevernom regonu. Disbalans u polnoj strukturi može ukazivati i na diskriminatorne prakse ili strukturne promjene na tržištu rada.

Kako navode, polna struktura stanovništva predstavlja jedan od osnovnih demografskih pokazatelja, jer otkriva ravnotežu između muškaraca i žena i pruža uvid u šire društvene i ekonomske procese.

Iako se na nivou cijele Crne Gore bilježi očekivani obrazac blage većine žena (50,8 odsto), detaljnija analiza na nivou opština otkriva značajne regionalne razlike.

“Prirodno je da se pri rođenju rađa nešto više muške djece – oko 106 dječaka na 100 djevojčica. Međutim, zbog veće smrtnosti muškaraca tokom života, odnos se postupno mijenja i u većini zemalja žene čine većinu ukupne populacije. Taj univerzalni obrazac potvrđuje se i u Crnoj Gori, ali ne na jednak način u svim dijelovima zemlje”, navode u DSD.

Prema rezultatima Popisa stanovništva 2023. godine, Crna Gora ima ukupno 623.633 stanovnika, od čega je 306.807 muškaraca (49,2%) i 316.826 žena (50,8%). Prema podacima Ujedinjenih nacija, u Evropi žene čine oko 52 odsto stanovništva, dok muškarci učestvuju sa oko 48 posto.

“Dakle, blaga većina žena u Crnoj Gori uklapa se u širu evropsku sliku, ali razlike na nivou opština pokazuju dublje regionalne specifičnosti. Najveći udio žena bilježi se u Budvi i Podgorici (52,2 odsto), zatim u Cetinju (52,1), Herceg Novom (52,0) i Kotoru (51,7). Suprotno tome, u pojedinim opštinama na sjeveru žene čine manjinu. Najniži udio žena zabilježen je u Šavniku (45,5), Gusinju (46,7), Andrijevici (47,0), Plužinama (47,1) i Petnjici (47,4). U ovim sredinama migracije žena ka urbanim centrima i primorju izraženije su nego kod muškaraca. Žene češće napuštaju sjever zbog nastavka školovanja, traženja posla u javnom i uslužnom sektoru, ali i zbog šireg spektra društvenih i kulturnih sadržaja koje nude veći gradovi”, dodaju u DSD.

Muškarci se češće zadržavaju u opštinama sjevernog regiona, gdje dominiraju djelatnosti poput poljoprivrede.

“Posebno je značajno da upravo sjever Crne Gore bilježi i najveći pad broja stanovnika između posljednja dva popisa. Podaci Popisa 2023. pokazuju da je sjeverni region izgubio više od 14 odsto stanovnika u odnosu na 2011. godinu, dok je istovremeno primorski region porastao za 10 posto, a središnji za gotovo pet procenata. Brži odlazak žena dodatno produbljuje demografske gubitke u ovim opštinama, jer osim što utiče na polnu strukturu, on umanjuje i potencijal za rađanje i dugoročni razvoj. Tako se oblikuje začarani krug depopulacije i neravnomjerne polne raspodjele, koji dodatno udaljava sjever od primorskih i centralnih opština”, zaključuju u Društvu statističara i demografa.