Foto: Pixabay –

Veliki broj mladih bračnih parova  iz opština sa sjevera  poslednjih godina masovno napušta Crnu Goru, skupa sa djecom, zbog finasijske nemogućnosti da opstanu i žive u svojoj kući. “To može dovesti do toga da se broj stanovnika u sjevernom regionu za 13 godina smanji za pola”, smatraju iz Eoromosta

Dok čekamo popisne rezultate kako bi se  uvjerili u razmjere migracija sa sjevera Crne Gore, bjelopoljska nevladina organizacija Euromost izašla je sa podacima koji govore da se za 13 godina broj učenika u školama na sjeveru države smanjio za deset hiljada.

U toj NVO kažu da su do tog podatka došli kroz analize bazirane i na podacima Monstata. “Prema obrađenim podacima od školske 2010/2011 do 2022/2023.godine u opštinama na sjeveru Crne Gore  broj učenika se smanjio u osnovnim i srednjim školama za 9.367 učenika. To, u prosjeku, znači da za jednu školsku godinu u tim školama bude 720 učenika manje. Sa novom školskom godinom 2023/2024 dolazimo do brojke od oko deset hiljada učenika“, kaže za Monitor izvršni direktor Euromosta, Almer Mekić.

Prema njihovim istraživanjima, najviše se broj učenika smanjio u opštinama Bijelo Polje (2.064), zatim Berane (2.034) i Pljevlja (1.664 učenika). “Kroz podatke koje je Euromost obradio vidi se da se i u ostalim opštinama na sjeveru Crne Gore smanjuje broj učenika. Ako se broj đaka nastavi smanjivati ovim intezitetom,  za 13 godina  osnovne i srednje škole u opštinama kao što su Šavnik i Plužine ostaće prazne“, smatraju u Euromostu.

Oni su evidentirali da je poslednih pet godina na sjeveru posebno izražena migracija mladih bračnih parova, koji svoju djecu ispisuju iz škola tokom školske godine, onda kada im se “sklope kockice” za seobu.

Prema podacima Monstata koji se tiču unutrašnjih migracija za 2022.godinu, broj stanovnika u opštinama na sjeveru  Crne Gore smanjen je 1.100 građana, koji su migrirali prema Podgorici i južnim opštinama.

Prema riječima direktora Euromosta, kroz komunikaciju sa mladim bračnim parovima koji imaju od dvoje do troje djece, koja su pohađala nastavu u osnovnim školama, evidentirano je da veliki broj mladih bračnih parova  iz opština sa sjevera  sa djecom poslednjih godina masovno napušta Crnu Goru, zbog finasijske nemogućnosti da opstanu i žive u svojoj opštini.

“Vlada Crne Gore, kao i resorna ministarstva i Opštine, odnosno lokalne uprave na sjeveru i dalje ništa ne preduzimaju da bi zaustavili masovni odlazak mladih sa sjevera. To može dovesti do toga da se broj stanovnika u sjevernom regionu za 13 godina smanji za pola”, upozorava Mekić.

Za stanovnike opštine Petnjica i teritorije Bihora, druga država je uglavnom Luksemburg, i zanimljivo će svakako biti sačekati rezultate popisa sa tog terena.

“Možda će ljudi biti tu u papirima, ali oni su negdje drugo, u Luksemburgu, Švajcarskoj, Njemačkoj. Na crno, ili legalno. Ovdje, uglavnom, više ne žive”, kaže prosvjetni radnik Nihad Kršić.

On priča kako je upravo ovih dana jedna kompletna porodica iz sela Radmanci, nadomak varoši, otišla u inostranstvo. Najprije je, kaže, pošao suprug sa dva sina, a ubrzo za njim i supruga sa najmlađim djetetom. I još jedna kuća u Bihoru je ostala zaključana.

Kršić nije optimista u pogledu mogućeg zaustavljanja migracija sa prostora Bihora. Prema njegovim riječima, migracije su intenzivne kao i ranije i u tom pogledu se ništa nije promijenilo ni sa novom vlašću na državnom nivou, ni sa statusom opštine koji je Petnjica dobila prije nekoliko godina.

“Čak mislim da je status opštine možda i negativno uticao. U lokalnoj administraciji uglavnom su zapošljavanja išla partijskom i rodbinskom, odnosno nepotističkom linijom. Mladi ljudi kada to vide, šta im preostaje nego da pakuju kofere i odu”, tvrdi Kršić.

Njega posebno brine što nema nikakve strategije niti razvojnih projekata kako bi se zaustavile migracije. “Sve se svelo na koji metar asfalta u dvorištima partijskih aktivista. Niko ništa ne preduzima. Ne treba imati iluzija i očekivati da se migracije potpuno zaustave, jer ih svuda ima, ali u ovom procentu kao što je u Bihoru, mislim da nema nigdje”, kaže Kršić.

Predstavnici zavičajnih klubova u Luksemburgu, ističu da danas dvije Petnjice žive u inostranstvu.

“To je podatak koji opominje i ukazuje da u našem zavičaju treba stvarati bolje uslove za život. Zato je neophodno preduzeti odgovarajuće mjere kako bi se bar djelimično zaustavila izražena migracija stanovništva, a to se može postići kroz jačanje privrede i otvaranje održivih radnih mjesta”, smatraju predstavnici brojnih udruženja petnjičke dijaspore.

Univerzitetski profesori ponikli na području Petnjice ocjenjuju da Crna Gora treba da donese posebnu uredbu koja bi bar donekle uticala da se zaustave sve izraženije migracije stanovništva iz sjevernog regiona. “Sve što se kaže za Petnjicu moglo bi se reći i za mnoge krajeve sjevera Crne Gore. Treba da shvatimo da niko vještački ne može zaustavljati migraciona kretanja. To su prirodni tokovi s kojima se suočavaju i druge sredine. Ti tokovi su izazvani ekonomskim pitanjima”, zajednička je ocjena grupe univerzitetskih profesora rođenih na području Bihora.

Da je tako govori podatak da Osnovna škola u beranskom mjesnom centru Lubnice, prvi put od svog postojanja, ove godine nema čak niti jednog jedinog prvaka. Ova škola, osnovana 1892. godine, nekada je imala preko četiristo učenika. Ove godine tek 19.

Mjesni centar Lubnice, koji je poslednjih godina aktuelan zbog izgradnje novog puta od Berana do Kolašina, kroz ovo mjesto, nekada je bio najveći u tadašnjem Ivangradu, sa svim odlikama malenog grada. Navodno je put trebalo da ubrza povratak na selo, ali se desilo suprotno. Dvadesetak mještana rade kao stražari u malim hidroelektranama, i to su svi lokalni benefiti od tog posla.

Sjever, poslije Kolašina i kolašinskih rizorta, tamo gdje sada završava autoput, kao da za vlasti ne postoji. Ljeti malo oživi, i onda opet dođe dugih osam ili devet mjeseci sezone grijanja, kada se po dimnjacima bez dima može vidjeti koliko je kuća u ovom regionu zatvoreno i napušteno.