Najava Ministarstva ekonomskog razvoja da će Vlada usvojiti odluku da novorođenčad u opštinama sa negativnim prirodnim priraštajem dobiju 1.000 eura, a sa pozitivnim 500, dobar je prvi potez, ali ne i dovoljan da se demografska situacija iz negativne preokrene u pozitivnu, ocijenio je demograf Miroslav Doderović. On ističe da ta mjera može dati prve pozitivne rezultate za tri do pet godina, ali da nije dovoljna jer se mora ozbiljno pristupiti poboljšanju položaja žena na tržištu rada i ostvarivanju drugih prava, unaprijediti zdravstvena zaštita i otvoriti nova radna mjesta. Doderović kaže i da se mjere koje najavljuje odlazeća vlada nadovezuju na program „Evropa sad“, ali pod sloganom „Beba sad“.

– Kada je u pitanju prirodni priraštaj, tu ne djeluju instant mjere, već temeljne i dugoročne. Mi nemamo negativan prirodni priraštaj u 17 opština, već u 20, a da bi se to promijenilo, potrebni su vrijeme, novac i dobra strategija. Natalitet je složen i višeslojan fenomen i negativni trend se ne može promijeniti jednokratnim mjerama, već se traži sveobuhvatniji pristup. Tu je i briga o reproduktivnom zdravlju, kao i stambena politika za mlade bračne parove, jer nam nedostaje oko 30.000 stanova za tu populaciju, a nezaobilazno je i tržište rada koje će sadašnjim i budućim roditeljima obezbijediti stabilnu egzistenciju – ističe Doderović.

On smatra da je prvi korak koji podrazumijeva naknade za rođenje djece i zakasnio i da ga je trebalo uvesti čim je statistika počela da ide nadolje.

– To sada neće imati veći strateški efekat, ali je dobar početak. Uz to, ima i elemente populizma i političkog marketinga, veže se za program „Evropa sad“, ali mu treba vrijeme da da neke rezultate. Ne smijemo zaboraviti da desetine hiljada građana ima problem sa reproduktivnim zdravljem i tu treba uložiti u liječenje i medicinski potpomognuti oplodnju. Takođe, imamo oko 55.000 nezaposlenih, a većinu čine mladi u reproduktivnom dobu. Ta omladina odlazi odavde. Osim toga, položaj žene u društvu je veoma loš i to treba mijenjati. To je sve nešto što predstoji i što se ne može riješiti jednokratnom novčanom pomoći. Ukoliko nastavi da nam odlazi omladina koja je u reproduktivnom dobu, šta će od nas ostati – upitao je Doderović.

Prema poslednjim objavljenim statističkim podacima, u 2021. prirodni priraštaj bio je negativan u 20 opština, i to: Andrijevici, Baru, Beranama, Bijelom Polju, Cetinju, Danilovgradu, Gusinju, Herceg Novom, Kolašinu, Kotoru, Mojkovcu, Nikšiću, Petnjici, Plavu, Pljevljima, Plužinama, Šavniku, Tivtu, Ulcinju i Žabljaku. Na nivou države prirodni priraštaj je minus 2.105, odnosno tolika je razlika između broja rođenih i broja umrlih.

Ženski klub Skupštine Crne Gore kritikovao je ministra ekonomskog razvoja Jakova Milatovića zbog najavljenih mjera za populacionu politiku, navodeći da bi, da je sreće i novca, svaka siromašna porodica u Crnoj Gori trebalo da dobije jednokratnu pomoć od 500 ili 1.000 eura kako bi amortizovala krizne udare pandemije i aktuelnog rasta cijena životnih namirnica.

Neophodno ministarstvo za porodicu

Doderović kaže da je zanimljivo da se Vlada koja je na kraju mandata sjetila popularnih populacionih mjera.

– Stalno ponavljam da nama trebaju ozbiljna strategija i pristup. Treba formirati ministarstvo za porodicu, koje bi snažilo porodicu i jačalo mehanizme za podršku zdravlju stanovništva. Crna Gora mora osnažiti porodične vrijednosti i neophodna je institucija koja mora baš da pomogne u tom dijelu jer smo mi duboko u problemu. Rješavanje demografskih kriza je najsloženije, a ujedno je i najvažnije u društvu. Ako vam je demografija loša, onda se dovodi u pitanje opstanak društva i države. Ne možete kantom vode gasiti šumski požar – zaključio je Doderović.