Kvadrat stana u novogradnji skuplji je za 20 do 25 odsto u odnosu na početak 2019. godine, pokazuju uporedni podaci Uprave za statistiku Monstat.

U prvom kvartalu 2019. godine (januar, februar, mart) prosječna komercijalna cijena kvadrata stana u novogradnji na nivou Crne Gore iznosila je 1.129 eura, dok prema istoj metodologiji u prvom kvartalu ove godine cijena kvadrata iznosi 1.346 eura, odnosno povećana je za 19,22 odsto.

U Podgorici je cijena kvadrata stana u novogradnji 2019. iznosila 1.076, dok je sada 1.360 eura, odnosno povećana je za 26,4 odsto.

Formalno najniži rast cijena stanova za ove tri godine bio je na primorju, sa 1.433 na 1.445 eura, što je rast od svega 0,83 odsto. Razlog može biti taj što stranci često zbog raznih zakonskih uslova, ne kupuju direktno najskuplje stanova, već firme u čijem vlasništvu se nalazi stan. Na primjer, graditelj stana, kada završi zgradu, osnuje više firme čiji je jedini osnivački ulog taj stan, a zatim prodaje te firme. Prodajom firme ne ostvaruje se formalni promet nekretnina, pa takve trgovine nisu vidljive Monstatu.

U središnjem regionu, kojeg prema ovoj metodologiji čine opštine Cetinje, Danilovgrad, Nikšić i Tuzi, prosječna cijena stana u novogradnji bila je početkom 2019. godine 590 eura, dok je sada 612 eura, odnosno povećana je za 3,7 odsto.

Najveći rast cijene stanova od oko 70 odsto u ovom uporednom periodu zabilježen je u sjevernom regionu, kojeg čine opštine Andrijevica, Berane, Bijelo Polje, Gusinje, Kolašin, Mojkovac, Petnjica, Plav, Pljevlja, Plužine, Rožaje, Šavnik i Žabljak. Prije tri godine prosječna cijena stana u novogradnji u ovom regionu bila je 795 eura, dok je sada 1.352 eura.

Razlog za ovakav rast cijene stanova u najmanje razvijenom regionu, jeste to što se u Kolašinu i na Žabljaku gradi nekoliko takozvanih kondo hotela kroz program ekonomskog državljanstva. Stranci koji kupe apartmane ili stan u vrijednosti većoj od 250.000 eura, imaju pravo da dobiju crnogorsko državljanstvo. Cijene ovih stanova su višestruko veće u odnosu na redovnu prodaju, što je značajno “podiglo” prosječnu cijenu.

Iz Udruženja građevinarstva Privredne komore su krajem marta saopštili da je rast cijena građevinskih materijala uslovio povećanje cijena svih građevinskih radova, pa i cijena stanova u novogradnji.

”Da bi situacija bila teža, poremećaji na tržištu građevinskih materijala se nijesu mogli ni kontrolisati, niti predvidjeti. Usljed toga, privrednici iz sektora građevinstva su usporili svoje naredne korake, pa nema mnogo stanova u ponudi, na najatraktivnijim lokacijama”, saopštili su tada iz ovog Udruženja.

Prema njihovoj tadašnjoj kalkulaciji, od kraja prošle godine cijene goriva su se povećale oko 35 odsto, asfalta 55 odsto, betona 20 odsto, pijeska 50 odsto, armature 40 odsto, polietilena 40 odsto…

Građevinari su tada saopštili da su zbog rasta cijena građevinskog materijala usporili svoje planirane investicije koje se odnose na gradnju novih stambenih zgrada. U prošloj godini izdate su građevinske dozvole za gradnju ukupno 649 stanova, dok je 2019. ta brojka bila skoro tri puta veća.

Građevinari tražili i veće cijene za ugovorene javne radove

Iz Udruženja građevinarstva su tada tražili i da im se nadokadi rast troškova za javne nabavke izgradnje puteva i drugih javnih građevina, na kojima su poslove dobili prije rasta cijena građevinskog materijala i po tadašnjim troškovima građevinskih radova.

”S obzirom na to da su sve ove robe osnova za formiranje cijena u niskogradnji, a da je u procentualnom smislu učešće radne snage mnogo manje (a i ona je poskupila), da su zarade u niskogradnji male (od 10 do 30 %), ovakav skok cijena materijala je doveo do toga da su gubici po ugovorima potpisanim početkom ove godine zasada oko 20 odsto, a u odnosu na cijene i ugovore od prošle godine gubici idu i do 50 odsto”, naveli su tada građevinari, predlažući da se svi iznosi ranije ugovorenih javnih nabavki u građevinarstvu povećaju za 20 odsto.