Prestanak pušenja ostaje najbolja i najefikasnija preporuka medicine i moramo nastaviti sa napornim radom. Međutim, ukoliko ne možete da prestanete sa pušenjem, trebalo bi da postoji mogućnost izbora u vidu alternativnih uređaja, koji postoje, a koji mogu da umanje rizik i štetnost na zdravlje mnogih pušača, rekao je dr Ignatios Ikonomidis, profesor kardiologije na Univerzitetu u Atini.

Iako ne bez apsolutnog rizika, uređaji koji zagrijavaju duvan, ali ga ne sagorijevaju kao klasične cigarete, oslobađaju mnogo manje štetnih materija i mogu pomoći u smanjenju štetnih efekata po zdravlje pušača koji ne mogu da prestanu da puše. Stoga je neophodno značajno unaprijediti strategije za smanjenje štetnosti od duvana, posebno u zemljama u kojima je broj tradicionalnih pušača i dalje visok, i ozbiljno uzeti u razmatranje proizvode sa smanjenim rizikom, kao što su elektronske cigarete ili uređaji koji zagrijavaju duvan. Neophodno je upoznati širu, ali i stručnu javnost sa ovim alternativama kako bi se uticalo na smanjenje štetnosti od pušenja, ali da se istovremeno izbjegne opasnost od stvaranja novih generacija koje su zavisne od elektronskih cigareta.

Ovo su bile glavne teme i tačke dvodnevnog naučnog samita, koji je u Atini okupio blizu 200 stručnjaka, naučnih istraživača, ljekara i novinara iz cijelog svijeta. Oko 70 predavača i govornika predstavilo je brojne naučne radove i istraživanja na samitu pod nazivom „Smanjenje štetnosti od duvana: novi proizvodi, istraživanja i regulacija“, koji je organizovala „Međunarodna asocijacija za smanjenje štetnosti i kontrolu pušenja”.

Dragocjena pomoć za prestanak pušenja klasičnih cigareta

Grčki kardiolog je primijetio pozitivan potencijal prelaska na e-cigarete u odnosu na klasične cigarete. „Danas mnoge studije pokazuju da nakon prelaska sa tradicionalnih na elektronske cigarete, pušači imaju poboljšanje vaskularnih funkcija i oksidativnog stresa.“

“Na osnovu naučnih saznanja, možemo sa sigurnošću reći da proizvodi modifikovanog rizika sadrže 95 odsto manje štetnih materija, ali to ne znači da su apsolutno bezbjedni, odnosno bez rizika. To bi bila zabluda. Stručnjaci, zdravstveni radnici koji pomažu pušačima da ostave pušenje, trebalo bi da ih podrže i u izboru alternativnih uređaja sa modifikovanim rizikom, ukoliko ne uspijevaju da prestanu“, rekao je dr Ikonomidis.

Da ne zaboravimo „slona u sobi“

Đuzepe Biondi Zokai, saradnik kardiologije na Univerzitetu Sapienza u Rimu, ukazao je na potrebu da se sakupi što više podataka kako bi se napravio najbolji izbor u primjeni strategije smanjenja štetnosti, jer čak i uređaji modifikovanog rizika mogu dovesti do zavisnosti.

“Ja sam kardiolog i ne prepisujem aspirin kao alternativu statinima. Bilo bi mudrije razmotriti alternative klasičnim cigaretama kao dodatak tretmanima za odvikavanje od nikotina, a ne kao zamjenu. Rizik koji postoji, „slon u sobi“, je opasnost od stvaranja nove generacije zavisnika od alternativnih uređaja. Danas se kompanije oslanjaju na ove nove proizvode za razliku od cigareta. Moja preporuka je da se postupa na osnovu naučnih dokaza. Postoje mnoga istraživanja koja prate kardiovaskularne rizike i randomizovana ispitivanja uređaja sa smanjenim rizikom“, rekao je italijanski lekar Zokai.

Pretjerana ograničenja mogu biti štetna

Mareva Glover, stručnjakinja za javno zdravlje i direktorka Centra za istraživanje pušenja i zdravlja starosjedilaca na Novom Zelandu, predstavila je najnovije mjere na kojima radi novozelandska vlada u borbi protiv pušenja, koje, kako navodi, u ovoj oblasti postižu značajan uspjeh.

Novozelandski „revolucionarni” metod je odluka da se sva djeca rođena poslije 1. januara 2009. godine spriječe da kupuju bilo kakve duvanske proizvode. Predlozi aktuelne izvršne vlasti, koji se zasnivaju na „denikotizaciji” zemlje, predviđaju zabranu upotrebe klasičnih cigareta i njihovu zamjenu boljim alternativama, prije svega elektronskim cigaretama. Ova serija mjera dovešće do toga da Novi Zeland bude jedna od nacija sa najstrožim zakonima koji eliminišu duvanski dim.

Više informacija za bolje odluke

Doktor Manuel Pais-Klemente iz Portugala, predstavnik Evropske medicinske asocijacije, nezavisne i neprofitne organizacije sa sjedištem u Briselu, naglasio je da „bolje informisani ljekari bolje liječe pacijente”.

„Smanjenje štetnosti je tu da ostane. Iako je najbolji pristup da se uopšte ne puši, pušači koji ne mogu da prestanu, ne treba da budu prepušteni sudbini, oni treba da budu srž rješenja, kao što su pacijenti suština ljekarske prakse ”, rekao je dr Klemente.

Potrošači, političari i regulatori moraju biti informisani o razvoju i tehnološkim inovacijama duvanskih proizvoda, kako bi donijeli što ispravnije odluke, zakonodavne mjere i preporuke. U našim je rukama, podvukao je on, da gradimo moderno društvo, sa novim i bezbjednijim alternativama u odnosu na tradicionalne cigarete, promovišući novu strategiju na nivou vlasti svih zemalja, na čelu sa međunarodnim organizacijama koje su pokazale liderski kapacitet, kao što je „Međunarodna asocijacija za smanjenje štetnosti i kontrolu pušenja”.

Političari treba da uvide razliku

Tom Glison iz organizacije za smanjenje štetnosti od duvana u Irskoj (ETHRA) rekao je da je važno raditi sa državnim zakonodavnim tijelima i regulatorima kako bi im se ukazale razlike i prednosti.

“Pravna rješenja uvijek moraju da uzmu u obzir manje rizike proizvoda za smanjenje štetnosti od pušenja, za razliku od visokorizičnih tradicionalnih cigareta. Izuzetno je važno da se emisije iz proizvoda za zagrijavanje duvana uporede sa dimom iz zapaljene cigarete, a ne sa svježim vazduhom”, rekao je dr Glison.

Takođe, regulatorna tijela treba da podstiču dostupnost alternativnih nikotinskih proizvoda za pušače jer oni poboljšavaju mogućnost da se prestane sa pušenjem klasičnih cigareta koje su visokorizične.

“Zdravlje odraslih pušača i bivših pušača uvijek treba uzeti u obzir kada se kvantifikuje rizik za mlade. Glavni izazov danas je da se generiše dovoljno istraživanja i naučnih podataka i da se tačno informišu potrošači, ljekari, regulatorni organi i političari o svim proizvodima i o njihovim uporednim rizicima”, rekao je dr Glison.

Nemojmo dozvoliti „ubistvo iz nehata“ miliona pušača

Čarls Gardner iz Međunarodne mreže organizacija potrošača nikotina SAD-a, govorio je o potrebi za novim istraživanjima. Ova neprofitna organizacija, koja ima 37 organizacija članica širom svijeta, ima politiku otvorenih vrata za istraživače da pomognu u regrutovanju pacijenata za klinička ispitivanja i snažno preporučuje uspostavljanje dobrih istraživačkih praksi u ljudskim resursima.

„Naša misija je da podržimo prava 1,3 milijarde odraslih ljudi širom svijeta koji puše da koriste bezbjednije alternative i da izbjegavaju toksične oblike upotrebe duvana. Potrebne su nam uporedne studije između proizvoda za smanjenje štetnosti od pušenja i cigareta. Danas postoje bezbjednije alternative u odnosu na tradicionalne cigarete i bilo bi čisto „ubistvo iz nehata” ne preporučiti ih ljudima”, rekao je Čarls Gardner.