Ekološka rekonstrukcija prvog bloka TE Pljevlja i toplifikacija Pljevalja najavljena je krajem prošle godine, kada je Vlada odlučila da raskine ugovor sa Češkom kompanijom „Škoda Praha“, koji se odnosio na izgradnju drugog bloka termoelektrane. Komisija Elektroprivrede Crne Gore izabrala je konzorcijum Dec International-Bemax-BB Solar-Permonte za izvođenje radova na rekonstrukciji prvog bloka TE Pljevlja.Konzorcijum je ponudio da posao obavi za oko 54, 4 miliona eura.

Realizacija projekta ekološke rekonstrukcije postojećeg bloka TE Pljevlja, trebalo bi da bude obavljena u periodu 2019-2021 godine i omogućiće nastavak rada termoenergetskog kompleksa u Pljevljima (TEP-RUP) narednih 20 do 30 godina. Rekonstukciom će se obezbijediti ispunjavanje obaveza i poštovanje najstrožijih parametara zaštite životne sredine predviđenih najnovijom Odlukom EU 2017/1442 iz 2017.godine. Projekat obuhvata, zajedno sa revitalizacijom deponije pepela i šljake „Maljevac“ izgradnju sistema za odsumporavanje, sistema za denitrifikaciju, unapređenje rada elektrofilterskog postrojenja kao i izgradnju sistema za tretman otpadnih voda. Projekat ekološke rekonstrukcije prvog bloka TE Pljevlja obuhvata i izgradnju toplotne stanice za toplifikaciju Pljevalja.

Uporedo sa ekološkom rekonstrukcijom, u roku od 12 mjeseci od potpisivanja ugovora, treba da se obezbjedi i izvor toplotne energije za toplifikaciju Pljevalja.

Podsjetimo da je Steag Energy Services GmbH iz Njemačke uradio idejni projekat ,a nakon zaključivanja Ugovora sa Institutom za građevinarstvo d.o.o Podgorica, uradjena i revizija projekta.

 Toplotna stanica će biti izgrađena u pogonu TE Pljevlja, tako da će u procesu eksploatacije to biti dio sistema TE Pljevlja koja će održavati i brinuti o njenoj funkcionalnosti, baš kao i o pripremi tople vode potrebne za toplifikaciju. Ranije je najavljivano da će uporedo sa početkom ekološke rekonstrukcije prvog bloka početi i izgradnja toplotne stanice za toplifikaciju Pljevalja.

Vlada Crne Gore je na sjednici od 17. oktobra 2019. godine razmotrila i usvojila Informaciju o aktivnostima na realizaciji projekta toplifikacije Pljevalja i donijela Zaključak broj: 07-5936 od 24. oktobra 2019. godine, koji glasi: 1. Vlada je usvojila Informaciju o aktivnostima na realizaciji projekta toplifikacije Pljevalja. 2. Zadužuje se Ministarstvo ekonomije da zajedno sa Opštinom Pljevlja, u roku od dvije godine, realizuje projekte energetske efikasnosti na objektima koji se griju iz kotlarnice u Skerlićevoji. 3. Zadužuje se Ministarstvo ekonomije da nastavi sa praćenjem aktivnosti na realizaciji projekta toplifikacije Pljevalja Ministarstvo ekonomije je u skladu sa donijetim Zaključkom kroz nastavak praćenja aktivnosti na realizaciji projekta toplifikacije Pljevalja u neposrednoj komunikaciji sa Upravom javnih radova upoznato da je onemogućena realizacija projekata koji se tiču poboljšanja životne sredine dok se ne zaključi ugovor kojim bi se uredio način i mjere za smanjenje zagađenja.

U tom smislu pripremljen je Predlog ugovora o realizaciji programa ˝Projekti očuvanja životne sredine˝ – projekat ˝Sprovođenje mjera smanjenja zagađenja i toplifikacije Pljevalja˝ kako bi se i regulisalo preusmjeravanje preostalih sredstava u iznosu od 720.000,00 eura opredijeljenih Kapitalnim budžetom za 2019.godinu. Naime, Zakonom o budžetu Crne Gore za 2019. godinu, u okviru programa 812 – ˝Projekti očuvanja životne sredine˝, za projekat ˝Sprovođenje mjera smanjenja zagađenja i toplifikacije Pljevalja˝, planirana su sredstva u iznosu od 850.000,00 eura i to za izradu i reviziju tehničke dokumentacije i izvođenje radova na izgradnji toplane, toplovoda od termoelektrane do gradske toplane, ostale infrastrukture za toplifikaciju grada, kao i sprovođenje mjera na smanjenju zagađenja u Pljevljima. Od navedenih sredstava 130.000,00 eura utrošeno je za nabavku i distribuciju peleta. Budući da se odustalo od zahtjeva za izdavanje građevinske dozvole za toplanu, s obzirom na novonastalu situaciju, saglasno predlogu Opštine Pljevlja, kao korisnika sredstava, ovim ugovorom sredstva u iznosu od 720.000,00 eura, koja predstavljaju razliku 850.000,00 eura i 130.000,00 eura, bi se utrošila na realizaciji projekata koji se tiču poboljšanja životne sredine.

Dalje aktivnosti na realizaciji projekata koji se tiču poboljšanja životne sredine sprovodiće Opština Pljevlja, a finansiraće ih Uprava javnih radova, u skladu sa predlogom Ugovora o realizaciji programa ˝Projekti očuvanja životne sredine˝ – projekat ˝Sprovođenje mjera smanjenja zagađenja i toplifikacije Pljevalja.

U nacrtu državnog budzeta za 2020.godinu u dijelu „Projekti očuvanja životne sredine“ predviđen je iznos u iznosu od 1.630.000.00 eura za projekte u Crnoj Gori.

U Nacrtu budzeta opštine Pljevlja za 2020 godinu za izradu projektne dokumentacije sa revizijom- toplovod TE Pljevlja-Milet bašta predviđeno je 70 hiljada eura, a predviđena sredstva za eksproprijaciju za toplovod TE Pljevlja- Milet bašta 100 hiljada eura.

EPCG će uraditi sve što se tiče toplotnog izvora i dovesti toplovod do S.C „ADA“. Istovremeno na sajtu EPCG 11.07.2019 je raspisan javni poziv za izbor izvodjača radova za ekološku rekonstrukciju postojećeg bloka TE “Pljevlja“. U Planu javnih nabavki je objavljen Poziv za javno nadmetanje u otvorenom postupku javne nabavke za Izvođenje radova na ekološkoj rekonstrukciji termoelektrane „Pljevlja“ – Blok I, koji obuhvataju izradu Glavnog projekta ekološke rekonstrukcije termoelektrane „Pljevlja“ – Blok I (u daljem tekstu: Glavni projekat) i izvođenje radova po revidovanom Glavnom projektu, po sistemu projektuj i izgradi (ključ u ruke).

Glavni projekat će se izraditi na osnovu Tehničkih zahtjeva predmeta nabavke, odnosno Projektnog zadatka za izradu Glavnog projekta, za sljedeće segmente: Izgradnja postrojenja za odsumporavanje; Izgradnja postrojenja za denitrifikaciju; Izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda; Rekonstrukcija pomoćnog loženja sa pomoćnom kotlarnicom; Izgradnja rashladnog tornja; Rekonstrukcija postrojenja za odvod šljake i pepela; Mjere zaštite od buke; Izgradnja priključka za grijanje grada Pljevlja. Radovi na realizaciji projekta ekološke rekonstrukcije termoelektrane „Pljevlja“ – Blok će se izvoditi na osnovu revidovanog Glavnog projekta.

Jedinstvenom listom prioritetnih infrastrukturnih projekata, koju je prošle godine usvojila Nacionalna investiciona komisija, procijenjeno je da ukupna vrijednost ekološke rekonstrukcije prvog bloka Termoelektrane sa toplifikacijom grada Pljevlja iznosi 63,6 miliona eura. S obzirom na to da će projekat toplifikacije biti realizovan u koordinaciji Vlade, Opštine Pljevlja i EPCG, u toku su aktivnosti na strukturiranju njegove realizacije”, rečeno je početkom godine u EPCG i Ministarstvu ekonomije.

Na pitanje kojim će se novcem finasirati toplifikacija – objašnjeno je da su pred Vladom dvije mogućnosti: direktno izdvajanje novca iz kapitalnog budžeta i odricanje od dividende ili jednog njenog dijela koja Vladi kao akcionaru u EPCG pripada na godišnjem nivuu.

“Ono što je važno napomenuti jeste da je budžetom EPCG obezbijeđen potrebni novac  za  dio projekta koji se odnosi na ekološku rekonstrukciju prvog bloka Termoelektrane  za  ovu godinu, dok će ostali potrebni novac biti blagovremeno obezbijeđen zavisno od stvarne vrijednosti investicije”.

Takođe, dana 28. juna 2019. godine je održan sastanak Koordinacionog tijela Vlade Crne Gore za realizaciju projekta toplifikacije i smanjenja zagađenja vazduha u Pljevljima. Na sastanku su analizirane dosadašnje aktivnosti na projektu izgradnje daljinskog grijanja u Pljevljima i donešeni sledeći zaključci: Opština Pljevlja se obavezuje da krene u aktivnosti koje se odnose na eksproprijaciju zemljišta i rješavanje imovinsko pravnih odnosa, na zemljištu na kome bi se položio toplovod odnosno primarni vod tople vode za napajanje sekundarne mreže budućeg sistema daljinskog grijanja u Pljevljima.

Trase primarnog voda su određene u ranijem periodu i definisane su važećim planskim dokumentima koji su na snazi u Pljevljima i usaglašene sa toplotnim konzumom. Sredstva za eksproprijaciju biće obezbjeđena iz već odobrenog budžeta za izgradnju toplane za Upravu javnih radova za ovu godinu. Opština Pljevlja i Uprava javnih radova se obavezuju da u koordinisanim aktivnostima krenu u izbor izvođača za izradu studije za procjenu konzuma koji će biti napajan iz toplotnog izvora TE Pljevlja. Opština Pljevlja i Direkcija javnih radova se obavezuju da u koordinisanim aktivnostima krenu u realizaciju izrade projekta primarnog voda sistema daljinskog grijanja u Pljevljima od TE Pljevlja do centra grada uz izgradnju izmjenjivačke stanice.

Ministarstvo održivog razvoja i turizma se obavezuje da izradi projekat energetske efikasnosti za spoljašnjost objekata koji se sada griju iz postojeće toplane u Skerlićevoj ulici. Projektne aktivnosti će biti urađene u koordinaciji sa Opštinom Pljevlja. U skladu sa preporukama projekta energetske efikasnosti krenuti u izvođenje radova na objektima u smislu implementacije mjera energetske efikasnosti za spoljašnost objekata. Opština Pljevlja će u koordinaciji sa Upravom javnih radova organizovati tendersku proceduru i nadzor, dok će finansiranje obezbjediti iz budžeta Direkcije javnih radova iz sredstava opredjeljenih za izradnju toplane i budžeta Opštine Pljevlja.

S obzirom na novonastalu situaciju koju je uslovilo donošenje odluke EPCG A.D Nikšić za ekološku rekonstrukciju bloka I TE Pljevlja koja predviđa omogućavanje toplotnog izvora za sistem daljinskog grijanja u Pljevljima (2×15 MW) kao i odluka da se proširi kotlarnica za inicijalno paljenje kotla TE Pljevlja na mazut do instalisane snage potrebne za rezervno toplotno napajanje sistema daljinskog grijanja u Pljevljima, zadužuje se Uprava javnih radova Crne Gore da otpočne aktivnosti za obustavljanju ugovorenih aktivnosti iz Ugovora za izvođenje građevinskih radova na izgradnji toplane u Pljevljima.

Oba izvora toplote će biti aktivna nakon ekološke rekonstrukcije TE Pljevlja, i obaveza za izgradnju toplotnih izvora sa izvodom cijevi do kapije TE Pljevlja je EPCG ad Nikšić; EPCG A.D Nikšić se obavezuje da razmotri i odobri donaciju za finansiranje izgradnje primarnog toplovoda od TE Pljevlja do projektovane krajnje tačke u Pljevljima na osnovu izrađenog projekta magistralnog voda i glavne izmjenjivačke podstanice. Sve aktivnosti na realizaciji projekta osim finansiranja je obaveza Opštine Pljevlja; Opština Pljevlja se zadužuje da nivou opštine Pljevlja formira operativni tim za implementaciju projekta daljinskog grijanja i smanjenja zagađenja vazduha u Pljevljima. U pogledu navedenih zaključaka, pomenuti subjekti preduzeli su sljedeće aktivnosti:

Elektroprivreda Crne Gore A.D Nikšić u okviru ekološke rekonstrukcije TE Pljevlja predvidjela je radove na izgradnji baznog, vršnog i rezervnog izvora toplifikacije grada, kao i izmjenjivačke podstanice u krugu TE Pljevlja kapaciteta do 50MW, što će značajno ubrzati realizaciju ovog projekta. EPCG se obavezala finansirati izgradnju toplovoda od kapije TE Pljevlja do krajnje lokacije u Pljevljima.

EPCG je planirala odgovarajuća budžetska sredstva za nastavak izgradnje toplovoda od granice TE do podstanice u zoni grada i to u iznosu od 2.5 mil. eura sa namjerom da se ista uvećaju do potrebnog iznosa ukoliko se ispostavi da će biti veća od planiranih. Angažovanje ovih sredstava je planirano poslije izrade Projekta toplovoda koji je u nadležnosti Grada Pljevalja.

Kada je riječ o toplifikacije Pljevalja, koja će se raditi paralelno sa ekološkom rekonstrukcijom, ona će prema nekim proračunima koštati između 21 i 23 miliona eura, ali ta cifra vjerovatno nije konačna. Prema iznosima koji se spominju u državnom budzetu,budzetu opštine Pljevlja za 2020 godinu i dostupnim informacijama iz EPCG obezbjeđena finansijska sredstva su dosta manja od potrebnih sredstava za završetak toplifikacije Pljevalja.

Posle završetka izrade planske dokumentacije biće mnogo jasnije koliko će koštati toplifikacija Pljevalja.Ono što izaziva optimizam je spremnost svih zainteresovanih strana da se projekat realizuje i Pljevlja posle višedecenijskih očekivanja konačno realizuju ovaj izuzetno važni projekat, koji bi trebao da značajno unaprijedi zaštitu životne sredine i zdravlja ljudi.