Usljed pandemije virusa Kovid-19, ali i masovne vakcinacije, u Zavodu za transfuziju postoji rizik od smanjenja zaliha krvi, što može otežati redovno funkcionisanje zdravstvenih institucija i liječenje građana. Načelnica Službe za kolekciju krvi u Zavodu doktor Nela Eraković za Dan kaže da rizik od smanjenja zaliha svakako postoji i zato apeluje na građane koji još nisu primili vakcinu, a zdravi su i mogu da doniraju krv, da to učine tri dana prije planirane vakcinacije.

“Na ovaj način će nakon primljene prve i druge doze vakcine biti u mogućnosti da bezbjedno doniraju krv već u narednom dozvoljenom terminu. Podsjetiću da muškarac može bezbjedno donirati krv na svaka tri mjeseca, a žena na svaka četiri”, objašnjava Eraković.

Pojašnjava kako i kada se može dati krv nakon same vakcinacije, a termin je uslovljen primljenom vakcinom.

“Ako su vakcine bazirane na mRNA tehnologiji (Pfizer/ BioNTech, Moderna) odgađa se doniranje krvi za 48 časova nakon vakcinacije zbog moguće pojave lokalnih simptoma na mjestu primjene vakcine (bol, crvenilo, svrab kože, otok). Odgađa se doniranje za sedam dana od prestanka simptoma u slučaju nuspojava na vakcinu (umor, glavobolja, bolovi u mišićima, jeza, drhtavica, bolovi u zglobovima, povišena tjelesna temperatura, mučnina, uvećane limfne žlijezde)”, objašnjava Eraković.

Ako su vakcine bazirane na adenovirusno vektorskoj tehnologiji (AstraZeneka, Johnson&Johnson), odgađa se doniranje krvi na četiri nedjelje nakon vakcinacije.

“Ako je vakcina koju je davalac primio Sputnjik V ili Sinofarm, odgađa se doniranje krvi na četiri nedjelje nakon vakcinacije. Ukoliko osobe ne znaju kojom su vakcinom vakcinisane, odgađa se doniranje krvi na četiri nedjelje nakon vakcinacije”, navodi Eraković.

Na pitanje koliko je pandemija smanjila zalihe i otežala situaciju u transfuziji, Eraković podsjeća da je najteže bilo u prvom talasu pandemije.

“Naš godišnji plan prikupljanja krvi nije mogao biti realizovan s obzirom na to da je u tom periodu veći broj akcija bio otkazan”, ističe Eraković.

U Zavodu su revidirali plan, uveli mjere prevencije širenja Kovid-19 infekcije, napravili informatore za organizatore akcija i počeli u tako otežanim uslovima sa prikupljanjem krvi.

“Hvala svima koji su u tom periodu bili uz nas i uvidjeli značaj pravovremenog obezbjeđivanja ovog jedinog lijeka humanog porijekla za sve naše građane. Drago mi je što od početka ove godine uspijevamo da akcije dobrovoljnog darivanja krvi sprovodimo po našem planu prikupljanja krvi i što nas posjećuje, iz dana u dan, sve više naših dobrovoljnih davalaca krvi”, kaže Eraković.

Doniranje se odgađa i do tri mjeseca

Eraković kaže da osoba koja je preležala Kovid-19 infekciju može donirati krv 28 dana, to jest četiri nedjelje, nakon prestanka simptoma.

Ukoliko je jedan od simptoma bila upala pluća, davalac prije sledeće donacije krvi mora sačekati da prođe period od tri mjeseca.

“Za period od 1. januara do 1. juna 2021. godine na teritoriji Crne Gore prikupljeno je 7.850 jedinica krvi. Ponosni smo na sve naše davaoce koji darujući dio sebe poklanjaju život drugima”, ističe Eraković.