Glavni grad Podgorica, Pljevlja i Ulcinj su za proteklih pet godina za zarade zaposlenih u lokalnoj administraciji prosječno potrošile od 16 do 18 odsto od ukupnih budžetskih izdataka, što je ogroman odliv novca za plate i ukazuje da nema ozbiljnijih pomaka u optimizaciji uprave. To pokazuje jedna od studija slučaja Akcije za socijalnu pravdu (ASP), koju ta nevladina organizacija radi u sklopu pripreme monitoring izvještaja o racionalnoj lokalnoj upravi, a u okviru regionalnog Weber projekta, čiji je partner u Crnoj Gori Institut Alternativa.

– Izdvajanjem velikog novca za zarade i povezana primanja smanjuje se prostor za druga izdvajanja na lokalnom nivou, poput kapitalnih investicija, otplate duga ili subvencija, naglašava se u studiji slučaja.

Kako se ukazuje, gomilanje broja zaposlenih u lokalnim administracijama u zemlji se godinama povezuje sa političkim razlozima i značajno je uticalo na finansijsku održivost većine opština, dok se već duže uporno insistira na smanjenju zaposlenih i optimizaciji ukupne javne uprave, ali se na tom planu malo šta preduzima i ona uglavnom ostaje „mrtvo slovo na papiru“.

Za razliku od Glavnog grada Podgorice, opštine Pljevlja i Ulcinj su korisnice sredstava Egalizacionog fonda, kao manje razvijene opštine, ali studija slučaja ASP-a pokazuje da procentualno ne zaostaju mnogo u prosječnoj isplati zarada u odnosu na ukupne budzetske izdatke, koje su realizovale u proteklih pet godina (2016-2020 godina).

Glavni grad je u pomenutom periodu za bruto zarade i ostala lična primanja prosječno potrošio nepunih 18 odsto od ukupnih budzetskih rashoda, Ulcinj i Pljevlja su izdvojili oko 16 odsto.

U 2016. godini Glavni grad je za bruto zarade i ostala lična primanja trošio 9,9 miliona eura, da bi u 2020. izdvojio preko 11,2 miliona. Ukupno je za ove svrhe u poslednjih pet godina izdvojio 54,2 miliona od 308,1 miliona eura, koliko su iznosili njegovi ukupni budzetski izdaci.

Pljevlja su u petogodišnjem periodu za bruto zarade i ostala lična primanja potrošile skoro 9,7 miliona eura, dok su ukupni budzetski rashodi iznosili 60,5 miliona eura. Opštini je 2015. godine odobren reprogram neplaćenih poreskih obaveza, a revizioni izvještaj za 2020. pokazuje da su njene obaveze za bruto zarade na kraju te godine bile 1,2 miliona eura.

Poslednjih godina Pljevlja su dodatno plaćale ranije neplaćene poreze i doprinose na zarade, što je bila široko rasprostranjena praksa mnogih crnogorskih opština, koje su, uz prećutnu saglasnost bivših centralnih vlasti, gomilale broj zaposlenih, ali i dugove za zarade.

Mediji su ranije objavljivali da su protiv više bivših rukovodilaca Opštine Ulcinj pokrenuti pravni postupci zbog prekomjernih partijskih zapošljavanja. Prema procjenama Monstata, sredinom 2020. godine, u Glavnom gradu je živjelo preko 190 hiljada stanovnika, u Pljevljima 26,5 hiljada, a u Ulcinju preko 20 hiljada stanovnika.