U Crnu Goru su od 1. januara do 31. oktobra prošle godine ušla 90.894 lica iz Ukrajine, dok je u istom periodu iz naše države izašlo 89.708 građana iz te ratom zahvaćene države, pokazuju podaci Vlade iz Izvještaja o radu Koordinacionog tijela za vršenje nadzora nad sprovođenjem Odluke o odobravanju privremene zaštite licima iz Ukrajine. Kako se navodi u tom dokumentu, na dan 1. decembar 2023. godine 9.752 lica iz Ukrajine imala su od Crne Gore status privremene zaštite.

– Pravo na boravak stranaca pod privremenom zaštitom definisano je članom 97 Zakona o međunarodnoj i privremenoj zaštiti stranaca. Navedenim članom je propisano da stranac pod privremenom zaštitom ima pravo na boravak u Crnoj Gori za vrijeme trajanja privremene zaštite. Boravak u Crnoj Gori, po osnovu privremene zaštite, od početka ukrajinske krize, odnosno od stupanju na snagu Odluke o odobravanju privremene zaštite licima iz Ukrajine 11. marta 2022. godine, lica iz Ukrajine ostvaruju dobijanjem isprave kojom se priznaje status stranca pod privremenom zaštitom. Ministarstvo unutrašnjih poslova izdalo je 9.752 isprave za strance pod privremenom zaštitom – navodi se u izvještaju.

Od prvog priliva lica iz Ukrajine u Crnu Goru koja su zbog posljedica ukrajinske krize zatražila privremenu zaštitu, smještaj i osnovna sredstva za život bilo je 155 lica, od kojih je 27 bilo smješteno u smještajnim kapacitetima Centra za prihvat stranaca koji traže međunarodnu zaštitu u Spužu u sklopu Direkcije za prihvat stranaca koji traže međunarodnu zaštitu, dok je za 128 lica obezbijeđen smještaj u kapacitetima koje je Ministarstarstvo unutrašnjih poslova obezbijedilo kroz javne nabavke zaključivanjem ugovora o javnim nabavkama sa izvršiocima usluga smještaja. Trenutno se u smještajnim kapacitetima hotela „Sato“ u Sutomoru – Bar nalaze 94 lica iz Ukrajine pod privremenom zaštitom u Crnoj Gori, dok je u hotelu „Il Sole“ u Beranama trenutno smješteno šest lica iz Ukrajine pod privremenom zaštitom.

Zakonom o međunarodnoj i privremenoj zaštiti stranaca, članom 99 definisano je pravo na zdravstvenu zaštitu stranaca pod privremenom zaštitom, kojim je propisano da zdravstvena zaštita stranca pod privremenom zaštitom obuhvata hitnu medicinsku pomoć, neophodno liječenje bolesti i ozbiljnih mentalnih poremećaja (dijagnostika, liječenje na svim nivoima zdravstvene zaštite u Crnoj Gori i ljekovi sa liste ljekova koji se propisuju i izdaju na teret sredstava Fonda za zdravstveno osiguranje).

Shodno podacima Ministarstva zdravlja o zdravstvenim uslugama pruženim na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou licima iz Ukrajine pod privremenom zaštitom u Crnoj Gori, u 2022. godini, ukupan broj zdravstvenih usluga pruženih na primarnom nivou (domovi zdravlja) je 1.883, na sekundarnom nivou (bolnice) 2.048 i na tercijarnom (Klinički centar) 2.759. Ukupan broj zdravstvenih usluga koje je naše Ministarstvo zdravlja pružilo licima iz Ukrajine pod privremenom zaštitom u 2022. godini je 6.973.

U prvom kvartalu 2023. godine, licima iz Ukrajine pod privremenom zaštitom pružene su 823 zdravstvene usluge na primarnom nivou zdravstvene zaštite, 824 zdravstvene usluge na sekundarnom nivou i 221 zdravstvena usluga na tercijarnom nivou.

Školuje se 162 djece, rade 474 radnika

U tekućoj školskoj godini, pravo na obrazovanje ostvarilo je 162 djece iz Ukrajine pod privremenom zaštitom, od čega u osnovnoškolskom obrazovanju 142 djece i 20 djece u srednješkolskom obrazovanju, što ukazuje da je nizak procenat upisane djece u osnovne i srednje škole, što implicira da najveći broj djece (90%) školskog uzrasta nastavu prati onlajn, po ukrajinskom obrazovnom sistemu. Ministarstvo prosvjete, upravo iz tog razloga, u saradnji sa kancelarijom UNICEF-a i Ambasadom Ukrajine u Crnoj Gori, realizuje program „Podrška uključivanja djece iz Ukrajine u obrazovni sistem Crne Gore“.

Broj lica iz Ukrajine pod privremenom zaštitom u Crnoj Gori koji je, u periodu od 14. marta 2022. godine do 10. oktobra 2023, ostvario pravo na rad je 474 koliko je registrovano u Centralnom registru obveznika i osiguranika Uprave prihoda i carina.