Na današnji dan, prije 27 godina, hrvatska vojska je na području tadašnje Republike Srpske Krajine počela operaciju „Oluja“. Ubijeno je ili nestalo oko 2.000 Srba, a protjerano više od 220.000. 

Napad je počeo rano ujutro 4. avgusta, a dan kasnije hrvatska vojska ušla je u Knin.

Srpski narod danas obilježava Dan sjećanja na sve stradale i prognane u „Oluji“. 

Sa teritorije tadašnje Republike Srpske Krajine krenuo je nakon napada talas izbjeglica a u koloni je bilo više od 200.000 ljudi.

Mještani su, piše RTS, sa najosnovnijim stvarima, prevoznim sredstvima koja su imali, krenuli da se iseljavaju, a na putu ka Srbiji i Republici Srpskoj izbjegličke kolone su napadali hrvatska artiljerija i vojno vazduhoplovstvo.

Izbjeglima nije bio dozvoljen ulazak u Beograd, već samo prolaz Bulevarom Arsenija Čarnojevića. Srbi koji su odlučili da se vrate na svoja ognjišta uglavnom danas žive bez u teškim uslovima i bez kvalitetne infrastrukture, piše RTS.

Haški tribunal je jula 2001. otpečatio optužnicu protiv penzionisanog hrvatskog generala Ante Gotovine, koji je bio komandant te operacije. Gotovina je od tada bio u bjekstvu sve do hapšenja u Španiji decembra 2005. godine, kada je izručen Tribunalu.

Godinu dana ranije, tom sudu su se predala druga dvojica generala, Ivan Čermak i Mladen Makrač, koji su optuženi za progon, deportacije i prisilno premještanje, pljačku, bezobzirno razaranje naselja, ubistva, nehumana djela i okrutan tretman tokom i nakon operacije „Oluja“.

Optužnica protiv Gotovine je odlukom Pretresnog vijeća Tribunala spojena sa optužnicom protiv druge dvojice generala.

U aprilu 2011. godine, Gotovina je osuđen na 24, a Mladen Markač na 18 godina zatvora, dok je general Ivan Čermak oslobođen krivice. U presudi Gotovini, Haški tribunal je utvrdio da je operacija „Oluja“ 1995. godine bila udruženi zločinački poduhvat, smišljen da se protjera srpsko stanovništvo, što je bio i navod optužnice.

No, u novembru 2012. godine Apelaciono vijeće Haškog tribunala oslobodilo je hrvatske generale Gotovinu i Markača krivice za progon srpskog stanovništva 1995. godine, poništivši prvostepenu presudu, nakon čega su oni pušteni iz pritvora.

Prema konačnoj presudi, operacija „Oluja“ nije bila udruženi zločinački poduhvat u cilju protjerivanja Srba. 

Srpska javnost ovu vijest dočekala je sa velikim razočaranjem.

U akciji „Oluja“, koja je trajala četiri dana, prema podacima Dokumentaciono-informacionog centra Veritas, poginuo je ili nestao 1.881 Srbin.

U Hrvatskoj se 5. avgust slavi kao „Dan pobjede i domovinske zahvalnosti“, dok je u Srbiji i Republici Srpskoj 4. avgust Dan žalosti.