Crna Gora ima potencijal za gradnju vjetroelektrana na moru snage 2.300 MW, što je dva puta više od trenutnog instalisanog kapaciteta svih elektrana za proozvodnju električne energije u zemlji, pokazala je studija „Winds of Change: A Study on the Resource Viability of Offshore Wind Energy in Montenegro“.

Studiju su uradili mr Miloš Bogdanović iz Kotora i profesor Pomorskog fakulteta u Kotoru dr Špiro Ivošević. Osnov za izradu Studije, koja je objavljena u međunarodnom naučnom časopisu MDPI energies, je magistarska teza “Procjena potencijala izgradnje vjetroelektrana na moru u Crnoj Gori” koju je nedavno na Pomorskom fakultetu odbranio Bogdanović.

Bogdanović kaže za Balkan Green Energy News da Crna Gora značajno kasni sa razvojem vjetroelektrana na moru, posebno ako se uzme u obzir činjenica da je prva takva elektrana izgrađena 1991. godine u Danskoj.

On ističe da su rezultati istraživanja srednjih godišnjih brzina vjetra omogućili precizno definisanje površine za koju se procjenjuje da je pogodna za izgradnju ofšor vjetroelektrana, a analizama baza podataka batimetrije identifikovana su tehnička rješenja nosećih konstrukcija vjetrogeneratora koja se moraju primijeniti.

Definisana površina na kojoj se procjenjuje da se može izgraditi vjetroelektrana, kao jedna cjelina ukupne površine od 766 kvadratnih kilometara nalazi se južno od opštine Ulcinj uz granicu sa Albanijom, navodi Bogdanović.

Najmanja udaljenost između te lokacije i i obale (Rt Đeran) iznosi oko 1,4 kilometara, dok se najudaljenija tačka nalazi na 47,8 kilometara od Rta Đeran.

Od ukupnog procijenjenog tehničkog potencijala od 2.300 MW, kako piše u Studiji, najveći dio se može iskoristiti uz pomoć plutajućih struktura – 2.034 MW, s obzirom da je riječ o dubinama većim od 60 metara. Korišćenjem fiksnih rješenja, na dubinama do 50 metara, može se izgraditi 127 MW i 139 MW instaliranjem jacket fiksnih struktura jer je riječ o dubinama od 50 do 60 metara.

Bogdanović ističe da za razliku od fiksnih struktura, koje se tokom više od tri decenije uspješno primjenjuju u svijetu, plutajuće strukture su inovativne tehnologije koje su prvi put komercijalno primjenjene 2017.

“Iako su trenutni troškovi izgradnje vjetroelektrana na moru koje koriste plutajuće strukture značajno veći u odnosu na fiksne vjetroelektrane očekivanja su da će se troškovi njihove izgradnje značajno smanjiti do 2028. i da će postati u potpunosti cjenovno konkurentni fiksnim vjetroelektranama”, smatra on.

Državno more planirano za istraživanje nafte i gasa

U Studiji se navodi da se pomenuta lokacija nalazi u državnom vlasništvu, pa ne može doći do problema eksproprijacije zemljišta, što je česta situacija kod izgradnje vjetroelektrana na kopnu.

Važeća zakonska regulativa ne sadrži odredbe koje prepoznaju mogućnosti izgradnje vjetroelektrana na moru, pa se u Studiji to navodi kao jedan od preduslova da bi se otpočelo sa realizacijom projekta proizvodnje električne energije na moru. Takođe, proglašenje isključive ekonomske zone Crne Gore u skladu sa konvencijom UNCLOS 1982. po ugledu na Hrvatsku je još jedan potez neophodan za početak valorizacije potencijala snage vjetra u crnogorskom moru.

U Studiji se podsjeća i da se identifikovana lokacija prostire na sedam blokova, koji su odlukama Vlade Crne Gore definisani za potrebe istraživanja i proizvodnje ugljovodonika.

Inače, tehnički vjetropotencijal područja definisan je kao proizvod površine mora koja poseduju srednje godišnje brzine vjetra 7-8 m/s i vrednosti od 3 MW/km2.