Poljoprivrednicima koji su imali problema da dođu do bespovratnog novca iz evropskih fondova u okviru IPARD 2 projekta resorno Ministarstvo poljoprivrede omogućilo je olakšice kroz avansna plaćanja i plaćanja u fazama za projekte za koje su podnijeli zahtjeve.

Ovo je zvanično rečeno u ovom Vladinom resoru kojim rukovidi ministar Vladimir Joković.

IPARD program sadrži bespovratni novac za podršku razvoju poljoprivrede i za njegovo sprovođenje je zaduženo Ministarstvo poljoprivrede. On se mora potrošiti u predviđenim vremenskim rokovima, a ako se ne potroši vraća se EU. U ukupnoj sumi iz IPARD II programa EU je sa 39 miliona (75 odsto), dok je 12,74 miliona (25 odsto) iz državnog budžeta.

Jedan od preduslova za korišćenje novca je bio da korisnik realizuje investiciju sopstvenim novcem kako bi ostvario pravo na dobijanje bespovratne podrške. Ovo je stvaralo probleme, jer poljoprivrednici često nijesu imali novac za svoju investiciju, a nijesu im bili lako dostupni krediti iz banaka zato što nijesu imali adekvatna sredstva obezbjeđenja za njih.

Poljoprivrednici su u okviru ovog projekta gradili objekte za smještaj stoke, mehanizacije, stočne hrane, nabavljali su zasade, sisteme za navodnjavanje, specijalizovana vozila…

Na raspolaganju još 14 miliona

Novac iz ovog projekta trebalo je da se potroši do kraja prošle godine, ali je EU, kako su kazali u ministarstvu, omogućila da se koristi do kraja ove godine.

“U cilju sto bolje realizacije IPARD programa Ministarstvo poljoprivrede korisnicima je omogućilo avansno i fazno plaćanje. Avansno do 50 odsto ugovorene podrške, dok za fazno plaćanje korisnici mogu da dostavite zahtjeve za plaćanja iz djelova, zavisno od procesa realizacije investicije. Takođe, priprema se izmjena Uredbe o sprovođenju sredstava podrške kroz IPARD II program u dijelu omogućavanja korisnicima da za isti projekat mogu da predaju i zahtjev za isplatu avansa i fazno da podnesu zahtjev za isplatu, što do sad nije bio slučaj”, pojasnili su u ovom resoru.

U okviru IPARD II programa Crnoj Gori je na raspolaganju 37,26 miliona eura iz EU sredstava podrške, a do sada je potrošeno, navode u minisrtarstvu 20,47 miliona pomoći.

“Evropska komisija je na osnovu do sada ostvarenih rezulatata imala razumijevanja i odobrila nam trošenje sredstva iz IPARD II programa do kraja ove godine. U 2024. godini treba da potrošimo sredstva u iznosu od oko 14,29 mil. eura”, kazali su iz ministarstva dodajući, da su do kraja prošle očekivali isplata oko 2,5 miliona eura.

Podržano 396 projekata

U okviru IPARD 2 do sada je realizovano 396 projekata, za koje je potrošeno 27,29 miliona od čega je iz EU 20,47 miliona, a iz nacionalnog budžeta 6,82 miliona.

“U okviru mjere 1 koja je namijenjena primarnim poljoprivrednim proizvođačima do sada je realizovano 340 projekata, a isplaćena je podrška u iznosu od 13,98 miliona sredstava podrške, od čega je iz EU 10,48 miliona, a iz nacionalnog budžeta 3,49 miliona. U okviru ove mjere korisnici su podržani za: izgradnju/rekonstrukciju objekta za smještaj stoke, objekata za smještaj mehanizacije, stočne hrane, skladišta za poljoprivredne proizvode, nabavka mehanizacije, opreme, podizanje višegodišnjih zasada, sistema za navodnjavanja, protivgradne mreže”, pojasni su u ministarstvu.

U okvir mjere 3 koja je namijenjana prerađivačkom sektoru do sada je realizovano 56 projekata, a isplaćena je podrška u iznosu od 13,21 miliona od čega je iz 9,91 milioniz EU, a iz nacionalnog budžeta 3,30 miliona.

“Korisnici u okviru ove mjere su podržani za izgradnju/rekonstrukciju objekta za preradu, nabavka opreme za prerađivački sektor, nabavka specijalizovanih vozila..”, kazali su iz ovog resora.

Pojasnili su da za projekte u okviru mjere 1 i mjere 3 postoji lista prihvatljivih troškova u okviru koje korisnik može da dobije podršku, ako ispunjava kriterijume propisane Javnim pozivom.

“U okviru mjere 7 koja se odnosi na ruralni turizam ugovoreno je 24 projekata ukupne vrijednosti investicija 3.686.649,93 eura (sa PDV-om), 3.046.818,11 eura (bez PDV-a), uz mogući iznos podrške od 1.982.952,90 eura. Tri korisnika su isplaćena kroz mogućnost avansnog plaćanja i ukupan iznos isplaćenog avansa je 105.220,02 eura. od čega je iz sredstava EU 78.915,01 eura, a iz nacionalnog budžeta 26.305,01 eura”, naveli su iz ministarstva.

Transformacija IRF-a u Razvojnu banku omogućiće privlačenje više novca

Iz ministarstva su naveli da je Vlada u julu prošle godine usvojila Informaciju o aktivnostima u pravcu transformacije Investiciono-razvojnog fonda (IRF) u Razvojnu banku Crne Gore.

“Transformacija bi pomogla crnogorskim opštinama, sa prosječnim stepenom razvijenosti ispod nacionalnog, da iskoriste bespovratna sredstva u okviru devet milijardi eura, dostupnih kroz Evropski ekonomski i investicioni plan za zapadni Balkan, kao i druga sredstva dostupna kroz pretpristupnu EU podršku. Korišćenjem fondova EU, Razvojna banka je u mogućnosti da bolje koristi raspoloživa sredstva EU, kreira različite finansijske instrumente kao što su krediti, garancije, ulaganje u akcijski kapital”, naveli su u ministarstvu.

Dalje su pojasnili da za krajnje primaoce – korisnike, finansijski instrumenti omogućavaju veće zadovoljenje potreba, posebno sa stanovišta kapitala u smislu nižih kamata, duži rok dospijeća, smanjene potrebe za kolateralom i slično.

“Uz veće multiplikativne efekte na cjelokupnu privredu i bolju alokaciju razvojnih sredstava”, istakli su u ministarstvu.