Foto: Pixabay –

Da su šume u dijelu Nacioinalnog praka Prokletije, zbog nesprovođenja sanitarne sječe i najezde parazita koji uništavaju stabla, dovedene u veliku opasnost, potvrdio je i okrugli sto održan u Plavu. Konstatovano je da se insekt potkornjak, koji živi u kori ili samom stablu drveta, drastično namnožio da prijeti, ukoliko se ne preduzmu odgovarajuće mjere zaštite, da uništi ogromne komplekse četinarske šume u zaštićenoj zoni iznad Plava i Gusinja. Na to je ukazao i diplomirani inženjer šumarstva Marko Tomić, koji je u Nacionalnom parku Tara, u Srbiji, uz saradnju sa stručnjacima Šumarskog fakulteta u Beogradu prije deset godina učestvovao u realizaciji plana sanacije sličnog problema. Tomić je u Plav došao na poziv Udruženja drvoprerađivača sa ciljem da prenese iskustvo iz Srbije, koja se prethodnih godina suočila sa najezdom potkornjaka na području Nacionalnog parka Tara. Tomić je kazao da se nakon obilaska terena uvjerio da je stanje na Prokletijama vanredno i mnogo komplikovanije nego što je to bilo na planini Tari.

Po onome što sam vidio na Prokletijama stanje je alarmantno. To je prosto vanredno stanje koje zahtijeva i pravovremenu reakciju sa nivoa države i hitne sanacione planove. Za razliku od našeg terena, gdje imamo mješovite šume, ovdje imate čiste sastojine smrče u kojima se potkornjak širi koncentrično i gotovo nezaustavljivo. Ako se takvo stanje ne iskontroliše na vrijeme, imaćete efekte slične efektima velikih požara – naglasio je Tomić.

Potrebna sanitarna sječa

Tomić je, prenoseći iskustva u vezi sa suzbijanjem potkornjaka u Nacionalnom parku Tara kazao da je neophodno da se na Prokletijama, uz postavljanje takozvanih feremonskih klopki, pristupi hitnoj sanitarnoj sječi.

– Korišćenje feromonskih klopki u uslovima prenamnožene populacije potkornjaka ima funkciju da pokaže brojnost štetočine i intenzitet napada koji dovodi do sušenja četinara, i to pod uslovom da se prethodno sprovedu preventivne mjere, odnosno sanitarna sječa zaraženih stabala. Ovdje sanitarnu sječu nalaže upravo činjenica da postoje čitavi kompleksi, odnosno sastojine na sušu osjetljive smrče, što prijeti da za nekoliko godina čitavi predjeli pod smrčom mogu doslovce da planu pod najezdom potkornjaka, istakao je Tomić.

Podsjetio je da staništima potkornjaka pogoduju oboljela i oborena stabla koja se ne uklanjaju iz šume.

– Usled velikih suša naročito stabla smrče dobiju stres usled čega se suše i postaju pogodna za razvoj potkornjaka. Ukoliko se ta stabla ne uklone na vrijeme, kao i ona koja su usled nevremena oborena, onda, kao što je to slučaj na Prokletijama, imate ovako zabrinjavajuću situaciju – istakao je Tomić.

Predsjednik Opštine Plav Nihad Canović mišnjenja je da se u okviru zaštite životne sredine na Prokletijama mora pronaći model racionalnog iskorišćavanja drvne mase koja podliježe sanitarnoj sječi.

Iz Udruženja plavskih drvoprerađivača i predstavnika nevladinih organizacija tvrde da nadležne državne institucije do sada nijesu preduzele odgovarajuće aktivnosti u cilju sprečavanja „pomora“ šuma na Prokletijama.

– Stanje u Nacionalnom parku Prokletije po pitanju njege i zaštite šuma ravno je nacionalnoj sramoti. Jednostavno nadležne državne institucije okreću glavu od ovog problema na koji mi uporno ukazujemo. Zato pozivamo sve odgovorne da shvate da je kucnuo poslednji čas da, uz poštovanje struke i preporuke koje dolaze sa relevantnih adresa, preduzmu mjere sanacije trenutnog stanja. Tim prije, jer se iz Agencije za zaštitu životne sredine moglo čuti da ni sledeće godine neće biti sanitarne sječe na Prokletijama – kazao je Esko Barjaktarević ispred Udruženja plavskih drvoprerađivača.

Od predstavnika Uprave za šume moglo se čiti da u dijelu pomenutog nacionalnog parka ima od 50 do 70 hiljada stabala koja bi morala biti obuhvaćena sanitarnom sječom.