Foto: PV Informer –

isokoplatežni gosti iz Zapadne Evrope već su rezervisali svoje mjesto u crnogorskim hotelima koji su bukirani za predsezonu, kada organizovani turizam dostiže svoj vrhunac. Njihovo interesovanje obuhvata period od kraja marta do polovine juna.

Predsezona se čini privlačnom za ovu ekskluzivnu klijentelu koja cijeni mirnije trenutke i kvalitetniju uslugu.

Međutim, primjetan je pad njihovog interesovanja tokom špica sezone, kada masovni turizam postaje dominantan. Očekuje se da će, kao i u prethodnim godinama, turisti iz regiona preuzeti primat u ovom periodu. Razlog za ovu promjenu fokusa leži u problemima koje donosi gužva tokom špica, kada turoperatori teško mogu organizovati putovanja, jer vrlo često transferi od aerodroma do hotela traju duplo duže nego letovi iz evropskih destinacija, čime se umanjuje atraktivnost destinacije za visokoplatežne goste.

Ključni problemi

Odlične najave za predsezonu prenosi Dragan Purko Ivančević, član Odbora za turizam Privredne komore i direktor turističke agencije Mac Sun Montenegro, koji naglašava da su hoteli već bukirani do polovine juna. On navodi nekoliko ključnih problema sa kojima se suočava organizovani turizam u Crnoj Gori tokom ljetnjih mjeseci, posebno u periodu od polovine juna do septembra. Visokoplatežni gosti koji traže organizovani turizam sve manje pokazuju interesovanje za ta dva mjeseca, kada je gužva i nemoguće planirati putovanje.

Ivančević, prema najavama iz agencije, tvrdi da su svi kapaciteti koji su spremni za organizovani turizam rasprodati u predsezoni. Gosti su uglavnom iz Zapadne Evrope, Njemačke, Austrije, Francuske…

– Trenutno je u svim hotelima zaustavljen buking kada su u pitanju april, maj i prva polovina juna. Takođe, već imamo dobre najave i za postsezonu – kazao je Ivančević.

Po njegovim riječima, predsezona će biti jako dobra ako svi nadležni na državnom i lokalnom nivou odrade svoj posao, a to je da zaustave sve one radnje koje devalviraju i našu prirodu i putnu infrastrukturu i obave potrebne pripreme za početak sezone.

– Treba da shvate da početak sezone nije jul i avgust, nego kada dođu prvi gosti, a oni dolaze poslije 20. marta i tada treba da bude kompletna priprema završena. Sve treba da bude tehnički uređeno – turistička mjesta, zaleđe i obala, da pokrenemo sezonu i pošaljemo potpuno drugačiju sliku destinacije koja u ovom momentu treba da bije tešku bitku na probirljivom mediteranskom tržištu, koje ima sve veću konkurenciju. Moramo da se borimo kvalitetom usluga i cjenovnom politikom za dio kolača. Da bismo se izborili, nadležni treba da pripreme Crnu Goru kao destinaciju za kvalitetan početak.

Govoreći o masovnom turizmu u julu i avgustu, Ivančević predviđa prisustvo velikog broja individualnih gostiju sa sopstvenim prevozom. Međutim, ističe da ova vrsta turizma, kada su kapaciteti infrastrukture i plažnog prostora preopterećeni, dovodi do pada kvaliteta usluga i otežava organizaciju izletničkih programa.

– U organizovanom turizmu se smanjuju aranžmani od polovine juna do septembra zbog problema sa infrastrukturom. Nemoguće je realizovati program na kvalitetan način jer transferi od aerodroma do hotela traju duplo duže nego letovi iz evropskih destinacija. Infrastruktura nije spremna da primi sve individualne goste koji dolaze automobilima i u toj nespremnosti da se obezbijedi normalna komunikacija turoperatori smanjuju svoje aranžmane. Neminovno je i prirodno da dolazi do smanjenja aranžmana u najskupljem dijelu sezone od 15. juna do 1. septembra, a pojačano je interesovanje u predsezoni i postsezoni – tvrdi Ivančević.

Naglašava da, u slučaju kada dolazi do prezasićenja putne infrastrukture, plažnog prostora i parkinga, pada i kvalitet servisa.

– Svi koji žele da organizuju aranžmane u tom periodu otkazuju. Van špica nema masovnog turizma i velikog broja gostiju i tada se može organizovati normalan turistički promet – kazao je Ivančević.

On najavljuje da već krajem marta počinju čarteri i organizovani turizam prema Crnoj Gori koji će trajati do polovine juna, kada se zaustavlja ili smanjuje.

– Onda u julu i avgustu imamo turizam koji je teško kontrolisati i kojim je teško upravljati, što govori da moramo na tome da poradimo, jer destinacijski menadžment podrazumijeva drugačije upravljanje. Kroz razvoj infrastrukture treba da obezbijedimo jednu drugu dimenziju gostiju koja neće na takav način ,,zarobiti“ sve one funkcije, koje su neophodne da se odvija normalan turistički promet. Tako da organizovani kvalitetan turizam prepušta dominaciju masovnom, s obzirom na to da nijesmo do sada imali izraženu zainteresovanost državnih organa da upravljaju turizmom na način što će se ravnomjerno rasporediti turistički promet u sedmomjesečnoj sezoni – kazao je Ivančević, dodajući da kao rezultat imamo dva mjeseca jedne nekontrolisane aktivnosti i strukture gostiju koja potpuno na drugačiji način doživljava našu destinaciju i ne garantuje nekakav dobar vanpasion i dobru platežnu moć.

– Ta vrsta klijentele sa niskom platežnom moći istisla je kvalitetne goste, koji dolaze u organizovanom turizmu. Špic sezone šalje ružnu sliku Crne Gore, kao turističke destinacije – naglašava Ivančević.

Loše poruke

Blokada komunikacije između odredišta sa smještajnim kapacitetima i aerodroma i svih saobraćajnica, koje su neophodne za izvođenje izletničkog turizma i programa, ističe Ivančević, šalje lošu sliku da je jako teško organizovati bilo kakav servis.

– Sve to utiče na velike organizatore putovanja da izbjegavaju te mjesece, jer sa takvim ,,začepljenjima“ i gužvom, koja parališe, teško je planirati bilo što – objašnjava Ivančević.

On poručuje državnim organima da pod hitno treba da naprave poseban resor koji će se baviti upravljanjem turističkom ponudom na drugačiji način i koji će znati da rasporedi i kontroliše tu sedmomjesečnu sezonu.

– Treba da ravnomjerno rasporede te ,,udare“ turista kako bi zaštitili kvalitetan turizam i kapacitete koji imaju drugačiji servis. Možete napraviti puno rizorta i hotela sa pet zvjezdica, ali ako vam je destinacija i okolina na nivou jedne zvjedice, onda ne možete da valorizujete te kapacitete i to direktno destimuliše ne samo turiste, nego i sve one investitore, koji hoće da ulažu u kvalitetne kapacitete koji su nam neophodni – objasnio je Ivančević.

Država i servisi

Istakao je i da druge destinacije imaju gužve, ali da se one rješavaju na kvalitetan način.

– Kada država zaštiti turističke tokove na način koji je primjereniji i obezbjeđuje minimum protoka ljudi i servisa, kada su u pitanju najosnovnije stvari. Motiv jesu plaže, ali i valorizacija kulturne baštine, kao i obiman izletnički program koji obuhvata posjete jezerima, planinama do kojih treba kvalitetno stići. Tako da država mora da se pozabavi i hitno da obezbijedi normalan turistički promet i da se da prioritet organizovanom turizmu kada je u pitanju upotreba saobraćajnica, parkinga, plaža… te da se konačno zaustavi kolektivna gradnja – kazao je Ivančević, dodajući da država treba da popravi i strukturu smještajnih kapaciteta, jer imamo najlošiji odnos komercijalnog osnovnog turizma u odnosu na komplementarni.

– Država treba svojim mjerama i poreskom politikom da stimuliše što veći razvoj komercijalnog turizma u odnosu na stanovanje i da se što više smještajnih kapaciteta, kojih ima puno, komercijalizuje i standardizuje te stavi u funkciju organizovanog turizma. Razvoj organizovanog turizma je jedina borba u protiv jedne mase koji proizvodi stihiju i koja parališe normalno odvijanje turističkog prometa – zaključuje Ivančević.