Crnu Goru može očekivati masovni odlazak mladih što se država više bude približavala članstvu u Evropskoj uniji (EU). Razlozi su brojni – od boljih plata, preko sigurnijeg života, do boljeg školovanja…

Ni sa promjenom vlasti 2020. iseljavanje građana nije zaustavljeno, čemu svjedoče mjesečni podaci koje objavljuje Zavod za statistiku. Sumorna stvarnost u Crnoj Gori danas su i velika nezaposlenost i visok procenat građana koji žive u siromaštvu. Dodatno zabrinjava što svako treće dijete i dalje živi u nemaštini. Sjever je i dalje najpogođenija i najzapostavljenija regija, gdje je i najveći procenat nezaposlenih građana bez šanse da ikada zasnuju radni odnos na tržištu Crne Gore. 

Prema zvaničnim podacima, od januara do septembra najviše građana napustilo je Bijelo Polje – čak 244. Negativan saldo bilježe i Andrijevica (-37, više odseljenih nego doseljenih), Berane (-49), Cetinje (-90), Herceg Novi (-16), Mojkovac (-51),Nikšić (-98), Petnjica (-18), Plav (-15), Pljevlja (-114), Plužine (-3), Rožaje (-137), Šavnik (-46), Tuzi (-47) i Žabljak (-22). Više doseljenih od odseljenih građana bilo je u Baru, Budvi, Danilovgradu, Podgorici, Zeti, Gusinju, Kolašinu, Kotoru, Tivtu i Ulcinju.

– Mi smo društvo koje se nalazi u ozbiljnoj demografskoj krizi. Odlaze nam mladi ljudi koji su u najboljem reproduktivnom, radnom i intelektualnom kapacitetu. Taj fenomen će se nastaviti. Kako se budemo približavali EU, a kako nijesmo preduzeli neke ozbiljne mjere da se zaustavi iseljavanje, taj negativni trend će se nastaviti. Krizni događaji u Crnoj Gori to i podstiču – upozorio je u izjavi za Dan demograf Miroslav Doderović.

Ukazuje da će se proces iseljavanja nastaviti i dobiti na intenzitetu kako se više budemo približavali EU i kako inflacija bude rasla.

– Pogoršanje ekonomske i socijalne situacije i nesigurnosti biće glavni okidači za odlazak mladih. Naša ekonomija ne može da apsorbuje viškove i opterećena je strukturalnim problemima. Rezultati iz turizma su problematični, tako da će se ekonomska kriza nastaviti, a mladi će odlaziti put Evrope, vjerovatno čak intenzivnije nego prije. Ne vide da u Crnoj Gori mogu da se afirmišu i bježe od siromaštva. Naše približavanje EU dodatni je okidač za nova iseljavanja prema Evropi. Kada budu u mogućnosti da valorizuju svoje znanje na evropskom tržištu rada, gdje su veće plate. Normalno da će da idu tamo jer imaju perspektivu. Odlazi i sve više mladih bračnih parova sa djecom – ukazuje Doderović.

Trend iseljavanja iz Bijelog Polja se nastavlja, a to pokazuju i novi podaci Monstata, gdje je ova opština na prvom mjestu unutrašnjih migracija.

– Podaci Monstata ukazuju da u 15 opština najveći pad bilježe Bijelo Polje (-141), Rožaje (-137) i Pljevlja (-114), dok su značajniji odlivi stanovništva zabilježeni i u Cetinju (-90), Nikšiću (-98) i Šavniku (-46). Što se tiče unutrašnje migracije, iseljavanje građana Bijelog Pollja kreće se najviše prema Podgorici, kao i ka južnim opštinama, prema našim podacima, uglavnom prema opštini Bar. Evidentirali smo i iseljavanje i odlazak građana Bijelog Polja prema državama Evropske unije, gdje se pretežno radi o mladim bračnim parovima koji traže bolji život – kazao je za „Dan“ Almir Mekić iz Euromosta.

On ističe da najviše odlaze mladi bračni parovi, zbog potrage za boljim životom, jer u Bijelom Polju ne mogu da pronađu posao.

– Jedan od razloga odlaska mladih ljudi je i nemogućnost školovanja u Bijelom Polju – ukazuje Mekić.

Prema podacima iz istraživanja Euromosta, u kojem je učestvovalo 628 srednjoškolaca koji su pohađali 3. i 4. godinu u vremenu od 28. februara do 4.aprila, 94 odsto anketiranih se izjasnilo da će po završetku srednje škole napustiti svoju opštinu i sjeverni region i nastaviti školovanje ili rad u Podgorici ili zemljama EU.

Vlada bez rezultata

Baš kao i prethodne, ni ova Vlada ništa ne preduzima da se zaustavi iseljavanje, a u prilogu tome govore i podaci koje smo naveli. Što se tiče iseljavanja, ono će se nastaviti i u narednom periodu, jer nema nikakvih naznaka da će bilo šta biti preduzeto da bi se ono zaustavilo, istakao je Mekić.
– Kao razlog najčešće navode nemogućnost daljeg školovanja i zapošljavanja i što tu gdje trenutno žive ne vide svoju budućnost. Ovi porazni podaci jasno govore o tome koliko država vodi računa o mladima na sjeveru, a što dovodi da se od njih 94 odsto malo ko vrati u svoju matičnu opštinu, a samim tim ne dolazi ni do sklapanja bračnih zajednica među mladima, što je razlog da je u poslednjoj deceniji u svim opštinama na sjeveru, sem Rožaja, negativan priraštaj – ističe Mekić.

Iz istraživanja koja su sprovodili, a u komunikaciji sa mladima, zaključili su da oni ne žele da dobijaju posao preko partije, da se žele dokazati, napredovati i učiniti dobro svom gradu i državi.

– Nažalost, sistem u Crnoj Gori i dalje počiva na partijskom zapošljavanju, rodbinskim vezama, na falsifikovnim diplomama, bez provjere znanja, a što je sada administraciju u opštinama na sjeveru dovelo do raspada, dok nam mladi stručni kadar zapošljavaju sve velike strane kompanije i organizacije koje posluju u Crnoj Gori. Sve navedeno govori kakva je politika države prema mladima u Crnoj Gori i da su oni, posebno na sjeveru, ne samo zapostavljeni, već i diskriminisani – zaključio je Mekić.

Omladina najzapostavljenija

Mekić smatra da su danas mladi u Crnoj Gori najzapostavljeniji.

– Oni nemaju svoje nezavisne zastupnike ni u školama ni na fakultetima, koji će se boriti za njihova prava. U takvu situaciju nijesu ih doveli samo pritisci na njih od strane raznih političkih i vladinih subjekata, već i od strane njihovih roditelja, koji im govore da moraju samo da ćute, da niko ne može da ispravi krivu Drinu, što je razlog da se mladi u Crnoj Gori opredeljuju da žive što dalje od svoje domovine, ali i od svojih roditelja – kazao je Mekić.