Projekat „Zajedno za čistiju i bistriju Vezišnicu“ realizuje NVO „Da zaživi selo“ u partnerstvu sa NVO „Legalis“, a cilj projekta jeste skretanje pažnje na nepravilno upravljanje komunalnim otpadnim vodama na primjeru rijeke Vezišnice, koja je najzagađenija rijeka u Crnoj Gori.

Naime, rijeka Vezišnica je lijeva pritoka rijeke Ćehotine u Pljevljima. Dugačka je oko 12 km, a njenim čitavim tokom, od njenog nastajanja u mjestu Odžak do njenog ušća u Ćehotinu u mjestu Komini, sve komunalne otpadne vode iz okolnih naselja idu direktno u ovu rijeku, bez ikakvih prečišćivača. Poslednjih 15 godina na tom slivnom području rijeke Vezišnice niklo je mnoštvo novih objekata stambene namjene, a skoro svi ti objekti nemaju adekvatno upravljanje otpadnim komunalnim vodama, već vrše direktno izlivanje tih voda u korito rijeke.

Komunalne otpadne vode čine upotrebljene vode iz domaćinstava, ustanova, škola, bolnica, ugostiteljstva i dr. Ove otpadne vode naselja najviše karakteriše velika bakteriološka zagađenost koja najvećim dijelom potiče od ljudskih funkcija. One mogu da sadrže uzročnike zaraznih bolesti i parazita, a naročito u ljetnjem periodu kada je vodostaj rijeke mali. Ove otpadne vode nose sa sobom i hemijsko zagađenje (usled korišćenja raznih hemikalija, deterdženata za pranje i čišćenje), koje i hemijski zagađuju vodotok (mijenja se ph vrijednost vode, smanjuje se količina kiseonika u vodi). Sve ovo je važno za floru i faunu rijeke Vezišnice, za lokalno stanovništvo, za korišćenje vode za potrebe navodnjavanja, kao i za rekreaciju na vodi (kupanje, ribolov).

Takođe, treba napomenuti da se na ovom području i dalje podižu stambeni objekti i vikendice, a da svi oni, na negativnim primjerima prethodnika, postupaju na isti način sa izlivanjem otpadnih komunalnih voda direktno u korito Vezišnice.

Usled ovog problema dolazi i do smanjenja ribljeg fonda, kao i cjelokupne flore i faune rijeke Vezišnice. Problem nije nerješiv, već je potrebno ukazati na uzroke, na sam problem i ponuditi rješenja svima koji ne upravljaju na dobar način sa komunalnim otpadnim vodama.

Aktivnosti na projektu su:

1. Izrada Katastra nelegalnih ispusta komunalnih otpadnih voda u rijeci Vezišnici

2. Izrada edukativne brošure o problematici i rješenjima sa otpadnim komunalnim vodama na područjima gdje ne postoji gradski kolektor

3. Anketiranje 100 domaćinstava u naseljima uz rijeku Vezišnicu o problemu komunalnih otpadnih voda, obrada ankete i objavljivanje rezultata anketiranja u javnost putem medija

4. Snimanje i prikazivanje u javnosti dokumentarnog filma o ekološkoj problematici rijeke Vezišnice, sa akcentom na nelegalne komunalne otpadne vode

5. Organizovanje dva predavanja/okrugla stola na temu problema komunalnih otpadnih voda u rijeci Vezišnici sa relevantnim subjektima (lokalna samouprava, komunalna i građevinska inspekcija, predstavnici Mjesnih zajednica, škola u Odžaku i Borovici, ribolovci, izletnici)

Projekat „Zajedno za čistiju i bistriju Vezišnicu“, koji realizuje NVO „Da zaživi selo“ podržan je kroz program „OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika – M’BASE“ koji sprovode Centar za građansko obrazovanje (CGO), Friedrich-Ebert-Stiftung (FES), Centar za zaštitu i proučavanje ptica Crne Gore (CZIP) i Politikon mreža. Projekat finansira Evropska unija, a kofinansira Ministarstvo javne uprave, digitalnog društva i medija.